Culturele vernieuwers op zoek naar draagvlak

In de Academie is de afgelopen acht maanden op verschillende manieren gewerkt aan het leggen van nieuwe verbindingen. Door middel van innovatieve projecten werden verbindingen met 'buiten' gezocht. Nieuwe sectoren, publieksgroepen en vormen van financiering. Ook werden nieuwe verbindingen gelegd met 'binnen'. De projecten vergden denk- en doekracht van verschillende afdelingen binnen de eigen organisatie. En confronteerden de vernieuwers zelf vaak ook met een nieuwe rol. Academie Coaches Marijke Broekhuijsen (zelfstandig management- en organisatieadviseur) en Bart van Rosmalen (cellist, regisseur) brachten in deze sessie hun kennis en praktijkverhalen in om de deelnemers handvaten te geven om draagvlak voor de innovatieve concepten te organiseren.

Organisatieverandering

De bijeenkomst werd afgetrapt met de vraag hoe je je eigen organisatie nu ziet. Voor de ene deelnemer bleek een op slot gegaan hek hier symbolisch voor te zijn, voor de ander was dat een spinnenweb. Marijke Broekhuijsen introduceerde een zestal (historische) beelden om over organisaties te praten uit de managementliteratuur (Images of organization, Gareth Morgan). Je organisatie als 'machine', 'organisme'. 'hersenen', 'cultuur', 'politieke arena' en 'psychische gevangenis'.

In het beeld van de organisatie als machine – dat zijn oorsprong vindt eind 19e en begin 20e eeuw – is een organisatie bijvoorbeeld een complexe machine waarin ieder een onderdeel een radertje is. Het is doelgeoriënteerd en werkt op de principes van standaardisatie, arbeidsdeling, specialisatie en beheersbaarheid. Het is een gesloten (innovatie) systeem waarin een sterke scheiding is tussen denken en doen, lijn- en staffuncties. Het is een van de manieren om na te denken over je organisatie.

Vanuit de verschillende brillen keken de deelnemers vervolgens naar hun eigen organisatie. En bogen zich over de vraag of deze brillen misschien andere oplossingen voor organisatievraagstukken op kon leveren. Wat betekent weerstand als een organisatie machinegeoriënteerd is? Geconstateerd werd dat er wel vaak gepraat en nagedacht wordt over het innoveren van producties, maar bijna nooit over het innoveren van hoe je dat organiseert. 

Bendes maken

In het middagprogramma van de bijeenkomst gingen de deelnemers aan de slag met de vraag naar hoe je nu precies beweging in je organisatie kan krijgen om dingen voor elkaar te krijgen. Je hebt een innovatief concept, maar hoe krijg je dat nu breed gedragen? Een aantal gasten vanuit de organisaties van de deelnemers schoven tijdens dit middagdeel van het programma aan om hierover mee te denken.

Ter introductie vertelde Bart van Rosmalen een verhaal over hoe hij dat de afgelopen tijd in zijn eigen praktijk ervaren heeft. Een tijd lang was hij betrokken bij de vernieuwing van het kunstvakonderwijs en was hij trekker van de vakgroep muziek om hierover advies uit te brengen voor de Raad voor Cultuur. Conservatoria werden geconsulteerd en dat leverde na enige tijd een dik, volledig en lijvig plan op. Doordat het beleid inmiddels weer werd aangepast is dit plan uiteindelijk uit elkaar getrokken en maar ten dele uitgevoerd. Dit kon toch beter.

Volgens Van Rosmalen is daarvoor een andere strategie en aanpak nodig. Hij vertelt over de totstandkoming van het initiatief The Innovative Conservatoire, het innovatieve conservatorium. Een internationaal netwerk van professionals van conservatoria die hun eigen innovatie agenda ontwerpen. Sleutel is dat professionals uit het veld zelf met plannen komen en bij elkaar komen om hun eigen praktijk te vernieuwen. Dit kun je succesvol organiseren door een soort Gideons Bende te creëren van medestanders en deze kring alsmaar uit te breiden. In de middag gingen de deelnemers aan de slag met het ontwerpen van deze bendes rondom hun eigen projecten.

In gesprek

De bijeenkomst werd afgesloten met het verder vormgeven en oefenen van de workshops die de deelnemers van de Academie op 8 november op de werkconferentie In Verbinding gaven. Zij zullen de praktijk van het verbinden en het gesprek over deze praktijk verder voortzetten.

• Lees hier het verslag van de werkconferentie In Verbinding van 8 november
• Lees hier het verslag van bijeenkomst 1 'Vliegende start'
• Lees hier het verslag van bijeenkomst 2 'Culturele vernieuwers laten zich niet uit het veld slaan'
• Lees hier het verslag van bijeenkomst 3 'Tussen opbouwen en afscheid nemen'
   

• Betrokken KL'ers
• Culturele vernieuwers op zoek naar draagvlak