Bibliotheken mogen geen e-books uitlenen?
Een opvallend, maar weinig verrassend bericht vanochtend op Informatieprofessional: Bibliotheken mogen geen ebooks uitlenen. Dat is volgens Informatieprofessional de kern van een kamerbrief van minister Bussemaker van OCW waarin zij een in november 2012 verschenen onderzoeksrapport van SEO Economisch Onderzoek en het Instituut voor Informatierecht van de Universiteit van Amsterdam toelicht.
Volgens Informatieprofessional is dat aan ontbrekende flexibiliteit van bestaande auteursrechtelijke regels te wijten:
Op grond van het leenrecht, een uitzondering op de Auteurswet, mogen bibliotheken fysieke boeken en andere fysieke dragers zoals cd's en dvd's uitlenen. Deze exceptie geldt volgens het rapport van het IvIR en SEO niet voor digitale boeken. Ook het Europese recht biedt geen ruimte voor het uitlenen van ebooks. Dit heeft tot gevolg dat bibliotheken in principe met elke uitgever afzonderlijk een afspraak moeten maken over het uitlenen van ebooks. Daardoor kan een landelijke digitale bibliotheek voorlopig niet gerealiseerd worden.
Dit voorbeeld illustreert opnieuw hoe zeer wij ons als samenleving door auteursrechtelijke regels uit de vorige eeuw laten gijzelen. In plaats van de (digitale) toekomst te omarmen, worden nieuwe techologieën binnen de kaders van de bestaande wet- en regelgeving gedwongen. Uiteindelijk weten we allemaal dat de bibliotheek van de toekomst een digitale bibliotheek zal zijn maar in plaats van dit actief vorm te geven, worden de hakken collectief in het zand gezet.
Resultaat hiervan is dat innovatie elders plaatsvindt en dat erfgoedinstellingen het steeds moeilijker hebben om hun publieke functie op een manier in te vullen die bij de wensen van hun gebruikers aansluit.
Paul Keller
