Cultureel erfgoed is hot!
Cultureel erfgoed kan met behulp van ICT technologie een nieuw leven krijgen. Op het ICT Delta congres afgelopen 22-23 mei op de Jaarbeurs in Utrecht was er veel aandacht voor initiatieven die ontplooid worden rond digitalisering en ontsluiting van collecties. Harry van Vliet, trekker van het programma Cultuur in context schetste de uitdagingen die hij hier ziet. De discussie lijkt zich echter vooral aan de ‘achterkant’ af te spelen.
Uitdagingen aan de aanbodzijde
Trekker van het programma Cultuur in context, Harry van Vliet (Telematica Instituut/Hogeschool Utrecht), ziet veel uitdagingen in het digitaliseren van cultureel erfgoed. Of zijn het toch problemen?
Aan de aanbodzijde van het verhaal ziet hij de verkokering van erfgoedinstellingen die vooral het unieke karakter van hun collecties willen benadrukken. Dit staat haaks op het idee van een gezamenlijke collectie, in Engeland ook wel eenduidig ‘cultural heritage’ genoemd. Hiernaast ziet hij erfgoedinstellingen stoeien met het proces van digitaliseren en beschrijven of metadateren van de data. Het gaat vaak om enorme volumes, er is achterstallig onderhoud en de taxonomie is gericht op het beheren van de collecties en niet op de presentatie aan het brede publiek.
Uitdagingen aan de vraagzijde
Aan de vraagzijde van het verhaal – de gebruikers – ziet Van Vliet behoefte aan integratie van collecties. De wens om duiding, samenhang, 1 verhaal. Informatie moet ook rijker worden: goed doorzoekbaar, in eigen woorden en niet in die van de conservator, vooral ook meer informatie. Volgens hem voortkomend uit het proces van democratisering en behoefte aan duiding.
Consortium Cultuur in context
Het Cultuur in context programma kent een divers consortium dat vanaf 1 februari 2007 bezig is. Van Vliet spreekt dus uit ervaring. De Reinwardt Academie (Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten), Stadsarchief Breda, Gemeentearchief Rotterdam, Theater Instituut Nederland, Universiteitsbibliotheek Amsterdam, Universiteit van Amsterdam, Universiteit Utrecht, de Archiefschool (Hogeschool van Amsterdam), DIVA en het Telematica Instituut.
Binnen het thema openbare vermakelijkheden (= film, theater, kermis etc.) wordt er gewerkt aan een metadata depot waarin binnen 1 ontologie of gemeenschappelijke taal collecties aan elkaar verbonden worden. Hiernaast contextualiseringsprogramma’s.
Cinema in context
Tijdens de ICT Delta presenteerde het programma Cinema in context zich. Ambitie is om de standaard in het digitale kennisdomein neer te zetten voor filmcultuur en vergelijkbaar met het populaire Internet Movie Database de hoeksteen van het kennisdomein rond filmcultuur in Nederland te worden.
Opvallend vind ik het streven naar 1 ontologie – iets dat in onze postmoderne samenleving sowieso verdacht is – en de ambitie om 1 standaard te willen creeeren voor gebruikers. En dan binnen Nederland. Is dit houdbaar? Taxanomieen veranderen en gebruikersbehoeften veranderen. Wil de gebruiker wel zoeken op de voorgedefinieerde categorien? Bestaat er nog een centraal punt waarop we cultuur in context willen zien?
Naar een geïntegreerd benadering
De indruk die de presentaties van de projecten rond erfgoed collecties op mij achter liet, was dat het spel op dit moment zich vooral aan de ‘achterkant’ afspeelt en niet zozeer aan de voorkant. De een kan niet zonder de ander dus ik zou pleiten voor een meer geïntegreerd benadering.
