Lezing ‘Digitize, Democratize: Libraries and the Digital Future’
Op 26 september gaf cultuurhistoricus en directeur van Harvard Library Robert Darnton de afsluitende lezing van de bijeenkomsten over de geschiedenis van het boek en de digitale revolutie georganiseerd door Spui25. Darnton sprak in zijn lezing over de toegang tot werken en de digitalisering van boeken. Het paradepaardje van Darnton was de Digital Public Library of America (DPLA). Deze bibliotheek, die op 18 april 2013 officieel gelanceerd wordt, maakt culturele en wetenschappelijke werken digitaal beschikbaar to all.
Darnton stelt dat er twee concurrerende trends zijn in het veld van de digitalisering van boeken: commercialisering versus democratisering. Commercialisering is een negatief effect van de digitalisering van boeken. Dit is wat er gebeurt wanneer je moet gaan betalen voor het lezen van gedigitaliseerde stukken. Indirect zorgt de digitalisering er bovendien voor dat de abonnementsprijs van academische tijdschriften en reviews soms met honderden dollars omhooggaat. Uitgevers van dit soort tijdschriften draaien namelijk verlies doordat de stukken ook online beschikbaar zijn. Om evengoed nog winst te kunnen maken, moeten zij de prijzen opschroeven. Dit heeft ook gevolgen voor de bibliotheken die deze tijdschriften soms niet meer aan kunnen schaffen vanwege de hoge prijzen.
Democratisering van gedigitaliseerde boeken is een van de doelstellingen van de DPLA en zoals je je voor kunt stellen heeft dit Darntons voorkeur. Darnton vertaalt democratisering als een open network of comprehensive online works voor iedereen. Het idee is dat zo’n open netwerk vooral een dienst zal bewijzen aan instituten zonder bibliotheek, zoals de Amerikaanse community colleges. Om de DPLA zo goed mogelijk te laten werken, is input van het publiek nodig. Helaas geeft Darnton op de vraag hoe het publiek zijn stem kan laten horen de standaard, nogal algemene antwoorden: transparantie vanuit DPLA, open procedures en niet top-down.
De strijd van Darnton voor de digitalisering van boeken doet haast vermoeden dat hij het gedrukte boek probeert te verslaan. Niets is minder waar en Darnton denkt ook zeker dat het gedrukte boek niet zal verdwijnen. Waarom niet? Onder andere omdat mensen na het lezen van een fragment op internet vaak het boek aanschaffen. And because it smells good.
Ruby Wever
