Rijksmuseum start dialoog over impact
Vorige week publiceerde het Rijksmuseum een rapport dat inzicht geeft in de (economische) impact van het Rijksmuseum sinds de verbouwing en heropening. Een nieuw en fris geluid vanuit de culturele sector dat verleidt tot een nieuw soort dialoog over de rol van kunst en cultuur in onze samenleving.
"Kunst en cultuur, waaronder musea, worden gerekend tot de zachte kwaliteiten van een samenleving. Echter zonder deze kan geen land bestaan."
Hiermee openen Wim Pijbes, directeur van het Rijksmuseum, en Hein van Beuningen van het bureau Booz & Company het rapport. Een dergelijke zinsnede zijn we de afgelopen tijd vooral in een defensieve context tegengekomen. Het Rijksmuseum lijkt met het rapport echter een nieuwe kant op te gaan. Het wil ons ook graag bewijs leveren. En niet alleen zacht bewijs.
Bewijsstuk nummer 1. Het Rijksmuseum is belangrijk voor de Nederlandse economie. Voor de renovatie droeg het museum jaarlijks €145 miljoen bij aan het bruto binnenlands product. Door de renovatie stijgt deze economische impact structureel met €90 miljoen. Hiervan is 80% gedreven door de impact van hogere totale bezoekersbestedingen. De renovatie heeft dan wel €375 miljoen gekost, maar kijk wat het oplevert. Niet alleen creëert het museum werkgelegenheid, ook is het een toeristische trekpleister voor de hoofdstad. De toeristen geven geld uit aan tickets, hotels, horeca, en dat komt grotendeels ten goede aan de BV Nederland. De (maatschappelijke) investering verdient zichzelf snel terug.
Bewijsstuk nummer 2. Het Rijksmuseum heeft niet alleen economische, maar ook maatschappelijke impact. Waar in de sector voorheen vooral gesproken werd over indicatoren als ‘sociale cohesie’ en het ‘bevorderen van diversiteit’, introduceert het rapport een andere lingo. Op basis van een serie gesprekken met experts zoals Coen Teulings (voormalig directeur CPB), Carolien Gehrels (wethouder Amsterdam) en Henk Markerink (algemeen directeur Amsterdam ArenA), blijkt dat het Rijksmuseum onder meer belangrijke ‘verbindingen’ legt tussen het bedrijfsleven, kennisinstellingen, fondsen en schenkers en ‘innovatie aanjaagt’ op het gebied van design en productontwikkeling:
"Niet alleen de politiek, ook het bedrijfsleven spint garen bij dergelijke initiatieven. Nederlandse bedrijven zijn in staat om hun internationale zakenpartners de rijkdom van de nationale historie en identiteit te laten zien en zo hun internationale netwerk te versterken."
En zo is het. Cultuur staat in het hart van onze creatieve kennissamenleving en is een belangrijke katalysator voor economische en maatschappelijke ontwikkeling. Het klinkt alleen toch net even anders wanneer dit geluid uit de hoek van de wetenschap en het bedrijfsleven komt, en niet alleen uit de eigen culturele kring. Dat het Rijksmuseum het publieke debat op deze manier opzoekt, is prijzenswaardig en past een nationaal icoon. Het hoort bij deze tijd om publiek en transparant verantwoording af te leggen over wat je doet en te laten zien wat je waard bent. Het zou goed zijn als meer instellingen zich iets van deze taal eigen maken en dit voorbeeld volgen. Dit zou bijdragen aan een nieuw dialoog over de (onmisbare) rol van kunst en cultuur in onze samenleving.
Het rapport 'Rijksmuseum. Bijzonder Binnenlands Product. De economische waarde en impact van het nieuwe Rijksmuseum' kan gedownload worden op de website van het Rijksmuseum.
