Accelerating Amsterdam’s Assets
Hoe kan Amsterdam het potentieel van de samenleving beter benutten?
Van oudsher leeft in Amsterdam het idee dat stad en bestuur zich moeten richten op wat goed is voor haar burgers. Dit principe gaat al terug tot de zeventiende eeuw, toen de grachtengordel ontstond als monument van burgerlijk welzijn. Dit was niet omdat de stad het beter voor had met haar burgers dan andere steden – het zat in de natuur van de stad. Amsterdammers moesten altijd al samenwerken om het water buiten de deur te houden. Die geest van samenwerking, van collectieve actie als een manier om gemeenschappelijke problemen op te lossen, waart nog steeds rond in de stad. Maar we moeten hem niet voor lief nemen en hem de aandacht geven die nodig is. De stad en haar bestuur moeten hem juist koesteren en faciliteren. De publicatie Accelerating Amsterdam’s Assets – geschreven in opdracht van Economische Zaken en de Amsterdam Economic Board – geeft aan hoe dit kan. We presenteren zes oplossingsrichtingen met het doel om stadsbreed met elkaar hierover in gesprek te gaan om zo daadwerkelijk de kracht van Amsterdam optimaal te benutten.
Accelerating Amsterdam’s Assets (AAA) wil geen uitputtend overzicht zijn van alle initiatieven die de stad rijk is. Daarvoor ontbreekt de ruimte en verwijzen we graag naar Nieuw Amsterdam, een initiatief van Pakhuis de Zwijger. Het is een magazine, een site en een nieuwsbrief, maar vooral een platform voor Amsterdammers om hun stad opnieuw te ontwerpen. Niet met ideeën alleen, maar met concrete experimenten. De vele voorbeelden daarvan staan op een kaart die elke dag wordt geactualiseerd. Hoopgevend dat er zoveel gebeurt.
Amsterdam heeft in veel opzichten het optimale klimaat om een ‘participatiesamenleving’ te zijn. De geografische ligging, de grootte, de betrokkenheid van haar inwoners en, daarmee samenhangend, de geschiedenis. Daarmee is Amsterdam er echter nog niet. De gemeente is zich weliswaar steeds bewuster van het aanwezige kapitaal in de stad – denk bijvoorbeeld aan de Mayors Challenge, waarbij het stadsbestuur oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken heeft laten crowdsourcen. Maar de lokale overheid blijkt nog onvoldoende in staat om deze chaotische en ongeorganiseerde beweging te stimuleren en de ruimte te bieden die nodig is om ook aan de toekomstige grootstedelijke uitdagingen het hoofd te kunnen bieden. Deze sociale innovatie vereist een naar buiten gericht, flexibel en faciliterend (versus controlerend en sturend) stadsbestuur.
Dat vraagt een tamelijk fundamentele omwenteling in een bestuurlijke omgeving die wordt gedomineerd door bureaucratie. De kern van het betoog in AAA is dat het bestuur de sociale, bottom-up innovatie integraal onderdeel zou moeten maken van beleid en bestuur. Een van de obstakels is de kloof tussen bestuur en burger. Om het probleemoplossend vermogen van burgers optimaal te benutten moeten er bruggen geslagen worden tussen de private, publieke en academische sectoren en de civil society, de burgermaatschappij. Dat betekent afscheid nemen van het gebruikelijke Triple Helix-model (Academia, Private sector en Overheid) en ruimte maken voor een vierde groep: de burger. Het stuk maakt, geholpen door voorbeelden uit de wereld en natuurlijk de eigen geschiedenis, duidelijk dat de uitdagingen waar we de komende decennia voor staan (jeugdwerkloosheid en zorgkosten, om er eens een paar te noemen) alleen kunnen worden aangegaan door een samenspel van alle vier de poten van de helix. Je hebt slimme burgers nodig om het water buiten te houden. Dat wisten ze in de zeventiende eeuw ook al.
Accelerating Amsterdam’s Assets is geschreven door Kennisland in opdracht van de Gemeente Amsterdam (EZ en de Amsterdam Economic Board). Aan het stuk hebben Waag Society, Amsterdam Smart City, Dienst Ruimtelijke Ordening van de Gemeente Amsterdam en Pakhuis de Zwijger hun steun gegeven.
Neem voor meer informatie contact op met Thijs van Exel of Chris Sigaloff.
