E-overheid: ‘life events’ vanuit de luie stoel

Vorige week verscheen het bericht dat de Minister van Justitie en de Staatssecretaris van Binnelandse Zaken een wetsvoorstel bij de Tweede Kamer hebben ingediend om de gemeentelijke basisadministratie (GBA) en de Burgerlijke Stand op elkaar af te stemmen. Gevolg daarvan is dat burgers op termijn aangifte van geboorten, huwelijken en overlijden online kunnen doen.

Bovendien wordt de procedure hiervoor niet alleen gedigitaliseerd, maar ook nog eens sterk vereenvoudigd. Aanvullende stukken als de geboorteakte zijn straks niet meer nodig. De gemeenteambtenaar toetst zelf in de GBA de informatie die de burger heeft opgegeven. Het geheel wordt ‘beveiligd’ met DigiD.

Onderzoek
Als Kafkabrigadier klinkt mij dit uiteraard als muziek in de oren. Drie jaar geleden hebben wij onderzoek gedaan naar alle bewijsstukken die gemeenten van hun burgers vragen: o.a. (buitenlandse) geboorteakten voor huwelijken, (buitenlandse) overlijdensakten en (buitenlandse) verklaringen van ongehuwd zijn kwamen daarbij aan bod.

Voor dit onderzoek spraken wij met verschillende mensen die in de knel kwamen door deze bewijsstukken. Zo spraken we een mevrouw die stad en land heeft bewogen om haar geboorteakte uit Brits Guyana op te vragen om te kunnen trouwen.

Ook spraken we een schoonzoon die er maanden over heeft gedaan om zijn schoonvader die in de Dominicaanse Republiek overleden was officieel als overleden te laten in de GBA te laten registreren. En we spraken een man die om zijn kind te kunnen erkennen een verklaring van ongehuwd zijn uit Brazilië nodig had (dit terwijl hij samen met zijn Nederlandse vriendin voor hun werk een aantal jaar in het buitenland was geweest).

GBA en burgerlijke stand
Dit onderzoek is het allereerste stapje geweest van de gesprekken over het stroomlijnen en samenvoegen van de GBA en de Burgerlijke Stand. Inmiddels gebruiken veel gemeenten de GBA al als bronbestand voor de Burgerlijke Stand. Minister Hirsch Ballin en Staatssecretaris Bijleveld hebben gemeenten hiertoe ook opgeroepen. Nu komt met het wetsvoorstel de formele goedkeuring van deze werkwijze er ook aan. Bovendien kan daarmee ook de volgende stap worden gezet, namelijk digitale aangifte (naast aangifte aan het loket). Een grote stap in de goede richting.

Het blijkt natuurlijk wel altijd mensenwerk Als u in het buitenland geboren bent (ook al was dat tijdens een vakantie van uw ouders), in het buitenland overlijdt dan heb je – ook in de toekomst – nog steeds kans op ouderwetse rompslomp. En soms heb je nu eenmaal pech.

Vanaf de camping
Eén van mijn collega’s moest onlangs om te kunnen trouwen van Amsterdam naar Zwolle afreizen om de geboorteakte van zijn aanstaande op te halen, aangezien er in de GBA een typefout in de naam van de schoonvader stond. Helemaal perfect zal het nooit worden. Maar voor verreweg de meeste Nederlanders geldt dat ze nu al soepeler aangifte kunnen doen van zogenoemde life events dan ze waarschijnlijk denken. En binnenkort doe je dat zelfs vanuit je luie stoel of vanaf de camping.