Ook dakloze ontkomt niet aan (onnodige) bureaucratie
Auteur: Lobke van der Meulen
Ik vrees dat ik tot afgelopen weekend een enigszins simpel en misschien zelfs wel tikje (te) romantisch beeld had van het leven van een dakloze. Een dakloze leek mij toch iemand die in principe ontkomt aan ‘het systeem’. Geen huis (dus geen telefoon, internet, kabeltelevisie, gas/water/licht), geen bankrekening en dus ook geen bureaucratisch gedoe. Nou ja, misschien hebben de ‘niet-nette’ daklozen nog weleens gedoe, als ze met de politie in aanraking komen. Maar mij leek het toch een groep die niet of nauwelijks met administratieve lasten en rompslomp te maken heeft.
Een artikel in het Parool afgelopen zaterdag (4 april 2010, "Nette dakloze eist slaapplaats") heeft mij echter de ogen geopend. Niets blijkt minder waar. De aanleiding van het artikel is een handtekeningenactie van een groepje ‘nette’ daklozen. ‘Net’ wil in dit geval zeggen daklozen zonder drank- of drugsverslaving of psychisch probleem. Voor hen is er namelijk haast geen slaapplaats meer in Amsterdam. Alle inloophuizen zijn bedoeld voor zwervers met bepaalde problemen. Niet voor mensen die ‘simpelweg’ op straat leven. En zij willen toch echt ook een slaapplaats zo nu en dan. Grappig is wel dat één van de nette daklozen in het artikel opmerkt dat ook hij twee tot drie keer in de week cocaïne gebruikt, maar zich dat kan veroorloven omdat hij een uitkering heeft. Maar dit terzijde.
Aan het einde van het artikel blijkt dat de nette daklozen ontzettend veel last hebben van elkaar tegenwerkende instanties. Dan komt de aap uit de mouw, voor mij althans. Er blijkt een daklozenuitkering te bestaan. Om daarvoor in aanmerking te komen, moet je aantonen dat je vijf dagen in de week tussen 5.00 uur en 10.30 uur in de ochtend op hetzelfde bankje of in hetzelfde portiek slaapt! Hoe bestaat het dat de Nederlandse overheid dit soort waanzinnige regels opstelt? Wie heeft dit bedacht? Stel je voor dat ik elke dag een zwerver in mijn portiek vind. Als ik hem wegjaag (of de politie dat laat doen), dan ontneem ik hem dus direct z’n uitkering? Dat is ook wat er in de praktijk gebeurt, dat daklozen door de politie weggejaagd worden. Dit zijn voor hen dus elkaar tegenwerkende instanties. De analyse van de daklozen in het Parool is dat de slaapplaatsen expres opgeheven zijn, zodat de politie wat meer boetes kan uitschrijven. Of omdat de stad voor toeristen netter moet ogen.
Dit laatste punt speelt denk ik zeker een rol in Amsterdam. Maar de uitwerking van ‘het systeem’ zoals dat nu bestaat, heeft het tegengestelde effect. Daklozen moeten juist op bankjes en in parken gaan slapen om geld te krijgen. Mijn voorstel is om de uitkeringen (deels) te stoppen en het geld dat dan vrijkomt in slaapplaatsen te steken. Geen opgejaagde daklozen meer en een ‘netter’ Amsterdam zonder zwervers op bankjes en in portieken!
p.s. Als iemand weet waar die regel voor het aanvragen/behouden van een daklozenuitkering vandaan komt, dan hoor ik dat graag (lm@kl.nl)!
