Hacken voor de goede zaak

31 mei 2010

Op zaterdag 29 mei vond de tweede editie van HackdeOverheid plaats in Het Sieraad in Amsterdam. Deze keer was er extra aandacht voor politieke data en ‘datadriven journalism’. Oftewel, hoe de journalistiek geholpen kan worden met open data. Deze insteek zorgde voor een groter, opvallend vrouwelijker en meer interdisciplinair publiek, meer solide prototypes en overheidssponsors. Bevestigt dit dat open data de fase van agendering voorbij is? Of is er nog missiewerk te verrichten?

HackdeOverheid maakt zich sterk voor het openen van meer overheidsdata. Want, met open data kan de overheid efficiënter en effectiever gaan werken. Burgers, bedrijven en wetenschap kunnen door hergebruik van deze data sneller innoveren en waarde creëren. HackdeOverheid bewijst dit door samen met burgers, geeks, journalisten en ambtenaren in een dag prototypes te maken die werken op basis van overheidsdata. Het beste journalistieke concept werd deze keer beloond met 25.000 euro voor de realisatie van het idee. Om de deelnemers op te warmen voor het hacken, was een aantal sprekers uitgenodigd.

Richard Pope: “Relevant, actionable and generative”
Pope, oprichter van RewiredState.org, de HackdeOverheid van de UK, trapte af. Pope is zelf hacker en bezig met projecten zoals Scraper Wiki, The Straight Choice.org, PlanningAlerts.com en betrokken bij Tom Steinbergs MySociety. Pope maakte in zijn presentatie het punt dat publieke overheidsdiensten en open data drie zaken zouden moeten nastreven. De overheidsdata moet relevant zijn voor burgers, burgers moeten iets (positiefs) kunnen doen met de data en er nieuwe data mee kunnen creëren. Bekijk de video van de presentatie van Pope door B. Teeuwen hier:

Sebastian Moericke-Kreutz: data journalisatiek is een “hard sell”
Moericke-Kreutz, werkzaam als journalist voor de Deutsche Presse-Agentur (dpa) en trainer op het vlak van online research en data-journalisme voor organisaties als de NDR, WDR, Google en de Axel-Springer-Akademie, gaf een inkijk in hoe datagedreven journalistiek zich binnen de Duitse journalistiek positioneert. Moericke-Kreutz schetste een beeld waarin ‘data-journalisten’ met een schuin oog door hun collega-journalisten bekeken worden, omdat zij van de baas niet een dag maar een hele week aan een project mogen werken. En voor wie het lastig is om hun tools en data aan hoofdredacties te slijten. Volgens Moericke-Kreutz verkopen alleen de mooie plaatjes en grafieken wel. Bekijk de video van de presentatie van Moericke-Kreutz door B. Teeuwen hier:

Henk van Ess: de journalistiek heeft coders nodig
Van Ess, voorzitter van de Vereniging van Onderzoeksjournalisten, zag meer in de potentie van data-journalistiek dan zijn collega Moericke-Kreutz. Journalisten hebben coders nodig, pleitte Van Ess. Aan de hand van een aantal zeer vermakelijke voorbeelden liet hij zien op welke manier journalisten soms data van de overheid aangeleverd krijgen. Bakken met PDF’s en cv’s, waar je niets mee kunt. Van Ess: “De champagne kon eigenlijk meteen weer dicht!”. Van Ess putte in zijn presentatie uit een reeks van “0-euro” datagedreven journalistieke projecten en vertelde over zijn uitstekende ervaring met het inhuren van (goedkope) coders via sites als Rentacoder en oDesk waar je voor een prikje iets goed kunt laten bouwen.

Bijvoorbeeld een project waarbij reporters ‘slimme vragen’ konden stellen over de staat van verpleeghuizen in Nederland doordat bepaalde databases gecombineerd werden. Of het project waarbij overheidsdata over scholen gespiderd werden en deze ineens analyseerbaar werden, een project van NRC waarbij gegevens van Funda gespiderd werden en aangetoond werd dat makelaars het woningaanbod manipuleren en voortijdig huizen van de markt afhalen. Maar ook een project waarbij geconcludeerd werd dat Nederland meer macht in de EU heeft dan op papier lijkt, omdat leden van andere EU-landen verzuimden en daardoor minder van hun stemrecht gebruik maakten. Et cetera.

In antwoord op Moericke-Kreutz was Van Ess van mening dat als datagedreven projecten tot nieuwe journalistieke leads leiden, hier wel degelijk oor naar is. Zeker als dit kranten verkoopt of kijkers trekt. Van Ess erkende wel dat er geen traditie op het gebied van datajournalistiek is en daarom geen tijd en geen geld.

Van Ess concludeerde zijn presentatie met een wensenlijstje. Ter voorbereiding van HackdeOverheid had hij aan ongeveer 50 journalisten gevraagd wat ze nou nodig hadden. Nummer 1 wens was: geef ons generieke tools waarmee we dingen van het web kunnen extraheren, vergelijken en analyseren. Nummer 2: stel ons in staat gegevens met elkaar te combineren en nummer 3: Geef ons een systeem waarmee we kunnen laten zien wat de overheid verwijdert. Van Ess’ wens ging aan het einde van de dag in vervulling toen @Breyten voor hem de website Politweeps gebouwd had die gedelete tweets van politici kan opslaan.

Bekijk de video van Van Ess door B. Teeuwen:

Barcamp: politieke data en dienstverlening
Onder leiding van KL’er Paul Keller ging een deel van de deelnemers aan de slag met het bedenken van prototypes voor journalisten rond politieke data. Het accent lag op bestaande informatie rond politici en kiezers, zoals de in de Digitale Pioniers e-participatie ronde gerealiseerde projecten OpenKamer.tv, Ik regeer en HNS.dev.

Een ander deel ging onder leiding van Frank Kresin (de Waag) en James Burke (HDO) aan de slag met ideeën voor nieuwe overheidsdiensten, variërend van afvalinformatie tot kadastrale gegevens, en van schoolvakanties tot landbouwstatistieken. Tijdens deze track werd ook gediscussieerd over Data.Overheid.nl, een initiatief van HackdeOverheid en het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Het is de bedoeling dat beschikbare open overheidsdata in deze nationale overheidscatalogus verzameld wordt. In de VS (data.gov) en de UK (data.gov.uk) is dit een goede manier gebleken voor verdere innovatie rond open overheidsdata.

Pitches: Toeval of niet wint
HackdeOverheid sloot af met pitches van de barcamp-prototypes voor de jury bestaande uit Henk van Ess, Paul Keller, James Burke en Ton Zylstra:

  • Eerste prijs: Toeval of niet, toevallige connecties tussen belangrijke personen en organisaties worden opgespoord door het combineren van verschillende databases en namenlijsten met de open API van LinkedIN
  • Tweede prijs: They promised, idee van Richard Pope, waarbij je beloftes van politici via crowdsourcing kunt loggen en kunt terugkijken of ze zich aan hun beloftes houden
  • Derde prijs (gedeeld): Tikker, een website waar je kunt zien hoe uitspraken van politici in verschillende mediasferen resoneren
  • Derde prijs (gedeeld): HoodMood, een website waar gebruikers hun gevoel over een bepaalde wijk kunnen aangeven zodat de overheid dat als input voor nieuw beleid kan gebruiken
  • Talktree: op basis van beschikbare overheidsdata als OpenKamerTV worden argumenten uit politieke discussies ontleed in voors en tegens. Dit idee wordt gerealiseerd door @argumenten in argumenten.nl
  • Waaromnietopenbaar: voortbordurend op de pitch van Woberator.nl in de vorige editie van HackdeOverheid, het toevoegen van een functionaliteit waarbij automatisch WOB-verzoeken verstuurd kunnen worden naar gemeentes en de antwoorden automatisch gedocumenteerd worden.
  • Politwoops: een website waarbij gedelete twitter-berichten van politici opgeslagen worden, naar wens van Henk van Ess meteen ook gebouwd
  • Rideshare: een website waarbij je kunt zien wat je mogelijkheden en kosten van een reis van a naar b zijn met het openbaar vervoer en carpool
  • Dutchstats: een website die @alper vantevoren gemaakt had (en daarom uitgesloten van deelname aan de pitch), waarbij je Nederlandse verkiezingsuitslagen en CBS statistieken gebruiksvriendelijk kunt vergelijken http://alper.nl/dingen/2010/05/dutchstat/
  • Personen gemist: een scraper voor het verkrijgen van meer context rond vermiste personen

Toeval of niet krijgt dus 25.000 euro om het idee samen met HackdeOverheid te realiseren de komende tijd. Het geld is een bijdrage van het Stimuleringsfonds voor de Pers, die samen met het Ministerie van BZK, Burgerlink en het Forum van Democratie sponsor waren. Een bewijs dat open data serieuzer genomen wordt door overheden. Aan de andere kant: er waren weinig ambtenaren (de hele dag) aanwezig. Het waren toch de vakidioten en de passionado’s, open data-activisten of hobbyisten die veel plezier beleefden aan het hacken. Zolang dat nog het geval is, is er nog missiewerk te verrichten voor HackdeOverheid om de overheid te overtuigen van deze goede zaak.

Meer informatie:
www.hackdeoverheid.nl/
www.twapperkeeper.com/hashtag/hackdeoverheid
www.flickr.com/photos/hackdeoverheid/
p2pfoundation.net/Open_Government_Data

Volg HDO op @HackdeOverheid

Deze tekst heeft een Creative Commons Naamsvermelding-licentie (CC BY) en is gekopieerd van de Kennisland-website. Ga voor de volledige versie met afbeeldingen, streamers en noten naar https://www.kl.nl/opinie/hacken-voor-de-goede-zaak/

This text has a Creative Commons Attribution License (CC BY) and has been copied from the Kennisland website. For a full version with images, streamers and notes go to https://www.kl.nl/opinie/hacken-voor-de-goede-zaak/