Genoten van TEDxAmsterdam
Auteur: Joeri van den Steenhoven (voormalig voorzitter Kennisland)
Wat een dag was het vrijdag. Ik had het geluk aanwezig te mogen zijn bij TEDxAmsterdam. Van geluk mag je spreken als ruim 4.000 mensen naar binnen willen en er maar plek is voor 450. Dit event was dan ook niet zomaar iets. Het was de langverwachte, eerste lokale editie van de TED-conferentie die ieder jaar in Long Beach, California plaats heeft. De presentaties die daar gegeven worden staan online en trekken miljoenen kijkers. TEd staat voor Technology, Entertainment and Design, maar het motto is steeds meer geworden: Ideas worth spreading. Het idee achter de conferentie is zo eenvoudig als krachtig: nodig mensen met vernieuwende ideeen of projecten maar die echt uitstekend kunnen presenteren uit en geef ze 18 minuten het podium. Wat je krijgt is een mix aan grootheden, wetenschappers, kunstenaars en ondernemers die de zaal en miljoenen internetters inspireren. Daarbij valt iedere keer op hoe optimistisch de meeste sprekers zijn. Met vertrouwen en lef wordt hier naar de toekomst gekeken.
De lat lag dus wel hoog voor deze lokale editie en vandaar de enorme belangstelling. Al weken zoemde het rond. Via het web en op allerlei plekken in het land kon de conferentie worden gevolgd, en dat werd het ook. Maar place to be was het Koninklijk Instituut voor de Tropen en onder de aanwezigen had zich bij binnenkomst dan ook een licht besmuikt en nerveus gevoel meester gemaakt. Dat wij hierbij mogen zijn, en wat gaat het brengen? Het moet gezegd, de torenhoge verwachtingen zijn meer dan waar gemaakt. En dat is knap. De kwaliteit van de sprekers, de aankleding en vooral de sfeer waren van een niveau dat je niet vaak in Nederland ziet. Natuurlijk waren er betere en mindere presentaties, maar vaak was de zaal ‘electrified’.
De dag begon met een steengoede opening van dagvoorzitter Joris Luyendijk, die ook de rest van de dag uitblonk. Daarna kwam een helaas zwaar teleurstellende Job Cohen, of zoals Joris aankondigde: een man die zei Job Cohen te zijn. Misschien was dat geen grap, want ik heb Job echt beter gezien. Gelukkig werd het direct erna goed gemaakt door een zeer betrokken en inspirerende presentatie van staatssecretaris Frans Timmermans over Angst en Jack Sparrow, de piraat uit de Cariben. In dat eerste blok verder nog een prachtig verhaal van Christien Meindertsma over welke producten er allemaal van het varken worden gemaakt. Ook Mabel van Oranje had een innemend betoog over wat er komt kijken bij het werken aan vernieuwing in de samenleving als ngo. In het tweede blok nam hoogleraar Louise Vet het publiek voor haar in met een overtuigend en hartverwarmende lezing over de noodzaak om echt tot een duurzame, circulaire economie over te gaan. Gerhard Knies vertelde (zij het wat saai) over een mooi megaproject om 1% van alle woestijnen met zonnepanelen te bedekken en zo de helft van ’s wereld energiebehoefte te dekken. Kosten om het los te trekken: een luttele 40 miljard euro. That’s about the costs of saving one bank, aldus Knies ironisch. Gary Carter, COO Fremantle Media maar wonend in Amsterdam had een persoonlijk verhaal waarin hij liet zien hoe hedendaagse media gericht is op doelgroepen maar daardoor ook mensen uitgesloten worden. Hij maakte zijn punt, maar in mijn ogen ging hij over the top en werd het bijna zelfbevlekking. Hij gebruikte zijn ‘18 minutes of fame’ tot ver voorbij het maximum.
En dit was slechts een selectie van het ochtendprogramma. Toen was het lunch, waar ik aanschoof bij een KPN-sessie met Nico Baken en Arnold Heertje. Mooie kans om meteen even me Alexander Rinnooy Kan bij te praten. De middag begon met Kevin Kelly, oprichter van WIRED. Een grootheid pur sang, meermaals ook op TED gesproken. De zaal keek ernaar uit. Hij sprak over technologie, wat het is en wat het wil. Een mooi verhaal, maar de verwachting werd niet waar gemaakt helaas. Aansluitend een tech demo van Claire Boonstra, CEO van Layar. Een Amsterdams bedrijf dat al in de WIRED stond en een grote toekomst tegemoet gaat. Vervolgens kwam fotograaf Hans Aarsman die een bijzonder grappige presentatie had over beeld en fotografie. De Wageningse hoogleraar Marcel Dick overtuigde ons waarom het eten van insecten nodig en lekker is. In de pauze stonden de bonbons met insecten klaar.
Toen kwam het beste blok van de dag: Het begon met het negentienjarige jazztalent uit Osdorp, Karsu Donmez, die enkele nummers zong. Dat wordt een hele grote ster. Daarna iemand die dat al is, KNAW-president Robbert Dijkgraaf die in zijn 18 minuten op grappige en verbazingwekkend heldere wijze het universum wist uit te leggen. Einstein, Planck, Galileo en vele formules kwamen voorbij. Maar iedereen zat ademloos te luisteren en hoe vaak zie je dat bij een natuurkundige. Daarna kwam Mark Kamau, een jongen uit de sloppenwijken van Nairobi die vertelde hoe hij eraan is ontvlucht en nu een school draait onder naam de Nairobits waar kinderen met ict leren omgaan. Een heel ontroerend verhaal en ik was bijzonder trots omdat dit project mogelijk gemaakt is door ex-KL’er Hester Ezra van Butterfly Works. Hierna betrad muzikant en componist Merlijn Twaalfhoven het podium die liet zien hoe kunst in de samenleving kan staan, of soms ook niet. Als afsluiting was er de zeer humoristische, energieke en vooral erg mooie presentatie van de jonge Deense architect Bjarke Ingels. Voorheen een werknemer bij Rem Koolhaas maar nu met zijn eigen bureau hard bezig de grote Hollandse meester voorbij te streven.
Wow, even bijkomen. Gelukkig was het tijd voor het diner. Maar zelfs daar ging het door, want in de Mauritszaal zijn 3 minuten-presentaties van deelnemers, waaronder mensen als Martijn Aslander. In de avond was het wat rustiger, maar zeker niet leeg. We gingen nog door tot na negen uur. Eerst kwam Bruno Gassianni van TED Europe om even wat over TED en hun plannen te vertellen. Toen besteeg Hollands eerste astronaut Wubbo Ockels het podium die een radicaal voorstel deed, een inzicht dat hij na zijn ruimtereis kreeg: Tijd is een door de mens gecreëerde eenheid die moet worden weggelaten als we naar de ruimte kijken. En wie weet wat we dan zien. De avond werd afgesloten met de winnaars van de TEDxChallenges en Tony Disanto, president programming and development bij MTV die net uit NEW York was gekomen om te vertellen over storytelling in het digitale tijdperk.
Toen was het over. Het voelde te plotseling. Was het echt afgelopen? De organisatoren kregen een lange, terechte staande ovatie. De sfeer was echt fantastisch. There is optimism in the air, zei dagvoorzitter Joris Luyendijk. Oprecht enthousiast, met vertrouwen in de toekomst en zelfs na ruim 12 uur presentaties honger naar meer. In Hotel Arena ging het feestje nog even door…
Bekijk de website van TEDxAmsterdam voor films en foto’s van de dag.
