Elinor Ostrom krijgt Nobelprijs Economie
Auteur: Joeri van den Steenhoven (voormalig voorzitter Kennisland)
Gisteren werd bekend dat Elinor Ostrom de Nobelprijs voor Economie 2009 heeft gekregen. Dat deze vrouw en politicologe de Nobelprijs krijgt is niet minder dan een doorbraak. Ostrom heeft belangwekkend onderzoek gedaan naar de rol van eindgebruikers en gemeenschappen in het beheren van collectieve goederen. Haar onderzoek richt zich vooral op duurzaamheid en hoe mensen in gemeenschappen samenwerken om collectieve goederen als bossen of visgronden te beheren. Zij toonde aan dat mensen lang niet altijd voor eigen gewin gaan, maar voor collectief gewin. Zolang er maar zo min mogelijk bemoeienis van bovenaf is. Ze bestudeerde hoe zulke gemeenschappen functioneren.
Nederland is voor haar altijd een voorbeeld geweest, zo valt ook te lezen in het FD, vooral vanwege het organiserend vermogen van de samenleving. Met een van haar laatste boeken, Understanding knowledge as a commons, keek ze ook naar kennis als collectief goed. Ze betoogt daarbij dat kennis in dit digitale tijdperk moet worden opgevat als een ‘commons’, een gedeeld goed en complex ecosysteem. Daarin vond ze dat met het internet gebruikers heel goed in staat zijn om zelfstandig complexe kennisgemeenschappen te ontwikkelen en te beheren. Denk bijvoorbeeld aan Wikipedia. Daarbij ging zij in op het belang van de Open Access-beweging, en leverde ze een bijdrage aan de academische onderbouwing hiervan. Maar ze keek ook naar de rol van open source software, onderzoeksbibliotheken en het intellectueel eigendom om kennis als collectief goed te bewaken; Een debat dat momenteel wereldwijd volop woedt.
De 76-jarige Ostrom is daarmee een vernieuwende econome en een van de grondleggers van het idee dat naast de markt ook gemeenschappen van gebruikers een economische kracht zijn in deze tijd. Deze Nobelprijs is een mooie erkenning voor Ostrom, en al die mensen die bewust of onbewust met haar gedachtengoed werken aan een sterke kennissamenleving.
