Ode aan de paradijsvogels
De Pride, is die nou emanciperend of juist stigmatiserend? Het zijn van die discussies die ieder jaar weer terugkeren, over thema’s die zich traag voortbewegen. Vrijwel altijd gaan ze over emancipatie, waarbij de behoudende meerderheidsgroep iets te verliezen heeft (of althans dat gevoel koestert) en de te emanciperen minderheidsgroep iets te winnen heeft (of althans dat gevoel koestert). Ik heb goed nieuws. Volgens mij valt er voor iedereen wat te winnen. Als iedereen diversiteit meer op waarde zou schatten, vergroten we namelijk onze overlevingskansen. Iedere dier- en plantensoort die wil overleven, is gebaat bij gevarieerde, uiteenlopende, diverse individuen. Ik geloof dat wij als menssoort niet anders zijn.
In de natuur zien we dat soorten die breed ontwikkeld zijn beter bestand zijn tegen stormen, plagen en andere rampen. Hoe groter de variatie binnen de soort, hoe groter de kans op overleven als er iets onverwachts gebeurt.++Evolutie“In de evolutiebiologie wordt algemeen aanvaard dat populaties met meer genetische variatie grotere overlevingskansen hebben.” Lees hier meer. Zo zou een breder spectrum aan mensen ook leiden tot een breder spectrum aan invalshoeken en creatievere oplossingsrichtingen bij rampen, epidemieën, en andere onverwachte gebeurtenissen die ons als menssoort kunnen treffen. Maar de huidige onderwaardering voor diversiteit binnen onze menssoort, betekent dat we deze meerwaarde die juist zo’n diverse groep in al haar verscheidenheid kan bieden, mislopen.
We kennen allemaal de briljante ‘think different’-reclame van Apple: “here’s to the crazy ones”, waarin mensen die een uitzondering op de regel zijn, worden geroemd “want de gekken die zo gek zijn dat ze denken de wereld te kunnen veranderen, zijn degenen die het doen”. Hoezeer deze misfits and rebels ook verheerlijkt worden; in het dagelijks leven lijkt het credo “doe maar normaal dan doe je al gek genoeg” nog onverminderd populair. Als je afwijkt van de norm++NormOok als lhbtqia+’er kom je er in de heteronormatieve maatschappij nog steeds beter vanaf wanneer je als hetero en cisgender overkomt. Zelfs binnen de eigen community heerst een keurslijf: je wordt je meer geaccepteerd als je als man mannelijk bent, en als vrouw vrouwelijk. Hierover maakte Tofik Dibi onlangs de documentaire ‘acting straight’. word je in Nederland teruggefloten: “Normaal. Doen.”Als je afwijkt van de norm word je in Nederland teruggefloten: “Normaal. Doen.”
In het geval van de Pride wordt er steevast afgegeven op de extravagante, uitbundige, schaarsgeklede homo’s, die als stereotypen in de media gretig worden uitgelicht. In de praktijk blijkt dit slechts een zeer klein percentage van de gehele groep, terwijl dit wel het stereotype beeld is dat in de media steeds weer wordt herhaald.++StereotypenLees hier het kritische stuk “Anders dan je misschien zou denken hebben de meeste homo’s tijdens de Canal Parade gewoon hun kleren áán. En dat is belangrijk om op te merken” waarvoor Nadia Ezzeroili en Céline Toering berekenden wat het percentage deelnemers was dat echt schaars gekleed op een boot stond. Ook al geeft dit geen representatief beeld van de hele lhbtqia+-gemeenschap, het is toch kwalijk dat er weinig acceptatie is van deze niche. Zelfs binnen de scene zeggen veel mensen: zij verpesten het voor de rest, dit werkt alleen maar averechts, het schrikt mensen af, het werkt intolerantie en vooroordelen in de hand.
Maar ik vraag me af: wat betekent diversiteit dan nog, als het zich alsnog naar een norm moet voegen? Wat is de waarde van zichtbaarheid op een Pride als je alleen mag laten zien wat men al kent? Krijgen we niet juist een heel eenzijdige, kwetsbare en kleurloze samenlevingWe hebben outliers nodig, mensen die onze normen oprekken door buiten het huidige keurslijf te treden, die kaders negeren en het lef hebben om hun anderszijn tot volledige uiting te brengen. als we een dwingend beeld leidend laten zijn en de verschillen tussen mensen proberen te verbergen? ++Verschillen omarmenLees ook dit stuk, waarin Michael S. Merry (professor filosofie), en Farid Boussaid (lector politicologie) uitleggen wat het belang is van het benoemen en omarmen van verschillen ten opzichte van het negeren ervan.
En daarvoor hebben we dus die outliers nodig, die mensen die onze normen oprekken door buiten het huidige keurslijf te treden, die kaders negeren en het lef hebben om hun anderszijn tot volledige uiting te brengen. Die laten zien: dit ben ik en zo kan het ook. In een tijd waarin de norm steeds enger dreigt te worden, hebben we deze paradijsvogels hard nodig. Ze laten zien dat mensen bestaan in alle soorten en maten, kleuren en vormen. En dat is ook precies de noodzaak van een Pride: een variëteit aan mensen laten zien, in alle kleuren van de regenboog.
Laten we diversiteit vieren, want juist verschillen maken ons sterk.Laten we diversiteit vieren, want juist verschillen maken ons sterk. Uiteindelijk betekent diversiteit niets anders dan vrijheid en vooruitgang.
