Verslag eerste KL leert seminar

Doel en opzet

KL-Leert heeft als doel reflectie: wat bedoelen we met ‘slimmer maken’ en hoe doen we dat eigenlijk? Verspreid over een aantal interne seminars willen we hier dieper op in gaan, met als potentiële eindresultaten:

• meer intern begrip over het hoe en wat van Kennisland;
• meer kennis over onze project-aanpak(ken) en ideeën over hoe we dat kunnen meenemen naar toekomstige projecten;
• een paper/publicatie.

Voor dit eerste seminar werd iedereen gevraagd om twee artikelen te lezen. Tijdens het seminar zouden deze worden besproken en gerelateerd aan Kennisland.

Er is expliciet gekozen om artikelen te kiezen met een brede insteek die niet direct aan KL thema’s gerelateerd zijn, maar wel tot inspiratie kunnen leiden.

De artikelen

Op 12 september hebben we ‘Het poreuze zelf’ van M. Slob gelezen en ‘Quality singels’” internet dating and the work of fantasy van Arvidsson .

Het stuk uit de Volkskrant hebben we gekozen omdat het laat zien dat het niet zozeer gaat om het creëren van slimme individuen maar om het creëren van slimme omgevingen. Dit klinkt misschien logisch, maar toch zie je juist dat heel veel aanpakken er op gericht zijn om individuen te veranderen in plaats van omgevingen te veranderen. Niet slim, volgens Slob aangezien slim zijn waarschijnlijk meer de eigenschap is van een collectief dan van een individu.

Het doel van dit eerste seminar was dan ook om inzicht te krijgen in wat een slimme omgeving behelst en hoe je dat zou kunnen creëren. Het tweede artikel zou een eerste tip van de sluier kunnen oplichten…..

Het stuk over internetdating illustreert een voorbeeld van een zorgvuldig gecreëerde ruimte die precies een bepaald gewenst gedrag van mensen oproept. Door het instellen van een aantal van buiten bepaalde regels/ontwerpprincipes wordt er een community gecreëerd met bepaalde eigenschappen. Mensen worden door een datingsite als het ware verleidt om zich op een bepaalde manier te gedragen, zich te presenteren, en interacties met anderen aan te gaan. Het individu heeft er baat bij (of is er iig blij mee) en houdt daarmee het collectief in stand.

Nu denk je wellicht wat heeft een dating site met Kennisland te maken? Maar stel nou voor dat je deze principes toepast op een andere omgeving; hoe kan je bijvoorbeeld een school creëren die goed is voor individuen en ook voor het collectief? Welke ontwerpprincipes moet je toepassen om een omgeving te creëren waardoor mensen slimmer worden? Het artikel laat zien dat de ontwerpprincipes, de sociale architectuur, zeer bepalend zijn voor wat er gebeurt, en dus de kwaliteit bepalen.

Op basis van deze input kunnen we nu iets zeggen over de ontwerpprincipes die wij hanteren binnen Kennisland?

Er lijkt een KL-manier te zijn in onze projectaanpak, maar de gedachtengang lijkt soms te ontbreken. Werken we daarmee niet te veel langs elkaar heen? Zijn er niet bepaalde elementen die we kunnen of moeten laten terugkomen in onze projecten? En levert dit wellicht waardevolle kennis over innoveren op?
We komen tot twee centrale gedachten:

• Vraag: wat is slimmer maken volgens KL? Een mogelijk antwoord: potentie ontwrichten uit vastgeroeste/comfortabele posities.
• Vraag: wat is kennis? Een mogelijk antwoord: kennis ligt niet meer individu, maar in positie binnen netwerk (Castells).

Geen onbelangrijke vragen voor een denktank over de kenniseconomie!!

Tijdens de discussie worden enige antwoorden steeds concreter geformuleerd. Kennisland hakt haar ambitie van ‘slimmer maken’ in stukjes door verbindingen te maken op verschillende terreinen. Daarbij hanteren we – al dan niet bewust – een verleidingsstrategie: niet ‘je moet’, maar ‘je mag’. In plaats van op te leggen, halen we de overtuiging naar boven dat bepaalde zaken anders en beter kunnen. We organiseren vertrouwen.

In veel projecten proberen we beweging te genereren, niet door het gebruik van blauwdrukken,maar door een ‘open ontwerp’ benadering. We zijn bezig met het bouwen van kennisinfrastructuren, door mensen bij elkaar te zetten, te mobiliseren, door interactie en variatie te generen. Toch vinden we het moeilijk om onze resultaten te verwoorden. Wat we doen is heel vaag, terwijl we vaak hele concrete resultaten boeken.

Het lijkt ons een goed idee om hier nog met elkaar wat dieper op in te gaan. Niet om een nieuwe blauwdruk of methode te ontwikkelen, maar wel om beter te weten wat we doen en vooral willen doen.
Onze praktijk als bron voor onderzoek en onderzoek als een tool voor kwaliteitstoename voor onze praktijk.

We besluiten om al onze projecten tegen het licht te houden en te analyseren welke ontwerpprincipes er gebruikt worden.
We komen brainstormend tot het volgende invuloefening:

• Projecten-> etc….
• Ontwerp
• principes Kafkabrigade Digitale pioniers Stichting Klasse Innovatielab
• verleiden
• ontwrichten
• Identiteit/branding
• Van klein naar groot
• Vertrouwen organiseren
• Verbindigen creëren
• vrijheid
• openheid
• Variatie stimuleren
• ‘Medium is the message’
• Tools bieden
• faciliteren
• Oog voor het collectief
• ……

We gaan ons dus allen met deze bril verdiepen in de eigenlijke opzet/ ambitie van onze interventies.
Dit wordt vervolgd……. en we voelen ons nu al slimmer (of iig onze omgeving lijkt al slimmer…..)