Publieke professionals vernieuwen de overheid van binnenuit

Slimmernetwerk geeft een antwoord op de beperkte ruimte binnen de overheid voor innovatie van onderop, onnodig hoge hiërarchische drempels en versnippering van overheidstaken. Slimmernetwerk++PartnersKafkabrigade, TNO en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). probeert de verkokering en tekentafellogica van veel veranderprogramma’s te doorbreken door innovatie anders te organiseren: van onderop en in netwerken, door middel van kleinschalige experimenten, met beproefde innovatiemethoden en slimmere samenwerking tussen organisaties.

Het paradepaardje van Slimmernetwerk is de Doetank-methodiek: een aanpak waarin kleine teams van professionals oplossingsrichtingen zoeken voor vraagstukken die ze zelf aandragen. Dat doen ze onder begeleiding van een coach, die de Doetank langs alle fasen begeleidt en de deelnemers al doende kennis laat maken met nieuwe werkvormen.

Nu, vier jaar later, dertig Doetanks, honderden LinkedIn-discussies++LinkedIn-groepDe LinkedIn-groep van Slimmernetwerk kent ruim 4000 deelnemers. Daarnaast zijn we erg actief om contact te onderhouden met andere netwerken. LinkedIn is bij uitstek een plek om met een goede vraag snel en kosteloos informatie in te winnen over je vraagstuk., en vele opdrachtgevers verder, verwerken we de resultaten en inzichten en maken we ze openbaar en vrij beschikbaar voor andere initiatieven in het Openbaar Bestuur die werken aan vernieuwing en het innovatieve vermogen van professionals.

Professionals verbinden in een netwerkstructuur

Slimmernetwerk pakt vooral organisatieoverstijgende vraagstukken op. Een netwerk met online en offline activiteiten biedt de leden van Slimmernetwerk de mogelijkheid om snel kennis en ervaringen te delen met mensen buiten hun organisatie. In de omvangrijke LinkedIn-groep kunnen professionals discussies starten om op een efficiënte manier te weten te komen wat er al bekend is bij collega’s. Met fysieke ontmoetingsplekkenMet fysieke en virtuele ontmoetingsplekken biedt Slimmernetwerk professionals een podium om te bespreken en te delen wat er al speelt en gedaan wordt met een vraagstuk. zoals het Slimmernetwerk Café biedt Slimmernetwerk professionals een podium om te bespreken en te delen wat er al speelt en gedaan wordt met een vraagstuk.

Het bijeenbrengen van interdisciplinaire teams van professionals en burgers++Co-creatieIn de loop der jaren heeft co-creatie met burgers een cruciale rol gekregen in de Doetanks. Door mensen actief te betrekken bij het formuleren van het probleem en het experimenteren met oplossingen vergroot je de kans dat jouw oplossing ook aanslaat bij je doelgroep. in hun eigen praktijk helpt om snel een goed beeld te krijgen van de verschillende perspectieven op een vraagstuk. Met die kennis kunnen ze experimenten ontwerpen rond vraagstukken die aansluiten bij de behoeften en mogelijkheden van betrokkenen. Een goed voorbeeld is de Doetank Kennisbehoud, die begon als een vraag op LinkedIn over wat organisaties deden rond het behoud van kennis bij het dreigende vertrek van grote groepen werknemers uit de overheid. Uiteindelijk sloot een groep van ruim tien organisaties de handen ineen om dit vraagstuk gezamenlijk op te pakken.

Innoveren door te experimenteren

Doetanks brengen verandering teweeg door te doen. Werken in een Doetank betekent kennis inwinnen over een vraagstuk door bureau-onderzoek, maar ook door veldwerk. Vervolgens gaan de Doetank zo snel mogelijk aan de slag met een kleinschalige experiment.Werken in een Doetank betekent kennis inwinnen over een vraagstuk door bureau-onderzoek, maar ook door veldwerk. Vervolgens gaan de Doetanks zo snel mogelijk aan de slag met een kleinschalige experiment. In die experimenten maken deelnemers gebruik van prototypingtechnieken en krijgen ze ondersteuning van social designers die stapsgewijs helpen om de lessen visueel te maken. Door een vraagstuk zo snel mogelijk terug te brengen naar een concrete praktijksituatie, heeft de Doetank een omgeving om aan de slag met het daadwerkelijk uitproberen van nieuwe oplossingsrichtingen.

De lessen uit de experimenten vertaalt een Doetank naar aanbevelingen voor veranderingen in het groot. Het netwerk en de Slimmernetwerk-website hebben daar een belangrijke ondersteunende rol in++Slimmernetwerk.nlDe website is de thuisbasis voor de Doetanks, laat verslagen zien van de Cafés en kent een uitgebreide inspiratiewijzer met voorbeelden en publicaties over innovatie bij de overheid.. Door klein te beginnen en te experimenteren kan een Doetank goed zien wat werkt en wat niet. Zo kon de Doetank Slim Innen van politieagent Bennie Beuvink op basis van het verhaal van één vrouw al zien dat de gebrekkige samenwerking tussen landelijke overheidsincasso en lokale schuldhulpverlening tot schrijnende situaties leidt voor gezinnen, en onnodig veel kosten voor de overheid met zich meebrengt.

Delen wat werkt en wat niet

Waar geëxperimenteerd wordt, mislukken ook dingen. Juist de lessen uit dingen die niet succesvol waren vergeten we vaak te delen. De website van Slimmernetwerk is zo ingericht dat bezoekers zowel inspirerende voorbeelden en successen zien, als de zaken die minder goed gingen. Met name in de Doetanks besteden we veel aandacht aan het beschrijven van het proces. Kleine blogs van deelnemers, korte beschouwingen van de coaches en filmmateriaal geven een open beeld van de tussenstappen die Doetanks zetten en de afwegingen die zij maken. Ook als de innovatie van een Doetank uiteindelijk niet lijkt te werken.

Tegelijkertijd sleutelen we op dezelfde manier aan het netwerk. Meerdere malen per jaar reflecteren we over wat werkt en wat niet. Eenmaal per jaar publiceren we deze lessen openbaar, zodat andere netwerken de lessen mee kunnen nemen. Vervolgens veranderen we wat beter kan. Met name rond de fysieke ontmoetingen, de Slimmernetwerk Cafés en de Doetanks hebben we de afgelopen jaren veel aanpassingen gedaan. Aan het eind van 2014 zullen we alle lessen uit de Doetanks van de afgelopen drie jaar openbaar maken.