Het spel van de regels
Gisteravond was ik te gast bij het FD seminar ‘De regels van het spel’, op het metersbrede beeldscherm in de zaal vande Westergasfabriek speels omgevormd tot ‘Het spel van de regels’. Onderwerp was de (economische) toekomst van het Westen onder invloed van de krachten uit het Oosten. Het FD had hiervoor niet de minsten bij elkaar gebracht: Hans Wijers, tegenwoordig ceo van Akzo Nobel, Patrick Wen, ceo van het chinese telefoonbedrijf Huawei, Yung Fu Sun, directeur-generaal Europa op het Chinese ministerie van Handel, Antoine van Agtmael, vermogensbeheerder van een groot emerging markets fonds, P.R. Chandraskhar, GM van Wipro (een van de grootste outsourcing befdrijven ter wereld en onze eigen Jan Peter Balkenende. Op de lijst stond ook nog Alexander Medvedev van Gazprom maar die was begrijpelijkerwijs verhinderd .
Onder Rik Nieman’s overigens bezielende leiding werden de kansen en bedreigingen van de opkomst van ‘the BRIC countries ’ onder de loep genomen. De cijfers liegen er niet om: waar vind je een onderneming in het Westen die kan bogen op een jaarlijkse omzetgroei van meer dan 45 % zoals de Indiase Outsourcing gigant Wipro of het Chinese Telecombedrijf Huawei dat in 5 jaar van 2.7 miljard naar 11 miljard omzet steeg? Het interessantste is nog wel dat die organisaties hun omzetgroei niet louter uit hun eigen markten halen maar voor een steeds groter gedeelte uit de onze. Wekelijks kan het FD melding maken van een Indiase staalgigant die een Nederlandse branchegenoot opslokt of een Chinese retailer die kruideniers als Het Kruitvat inlijft. Onze verhoudingen met het Oosten zijn in zeer korte tijd veranderd van een mooie nieuwe afzetmarkt waar wij slechts gehinderd werden door morele bezwaren over de mensenrechten tot een ‘two way street’ waar wij op eigen terrein overtroeft dreigen te worden.
De centrale vraag was dan ook of wij hier bang voor moeten zijn. Hans Wijers vond in ieder geval van niet, hij zag louter kansen als wij ons maar de nieuwe realiteit eigen konden maken en ons flexibeler zouden opstellen. Onze Minister President vond dat het grootste probleem is dat wij het teveel als een ‘zero-sum game’ benaderen. Als wij het slim spelen kunnen wij hier allemaal beter van worden, we moeten zoeken naar de illustere win-win. Allen beaamden ons succes afhangt van zowel intrinsieke factoren (je moet in jezelf geloven) als van externe randvoorwaarden zoals korte metten maken met de overdaad aan regelgeving en ruimte creëren voor creativiteit. Want daar ligt de competitive advantage van het Westen op het keihard werkende Oosten: innovatieve, kennisintensieve oplossingen op terreinen waar wij al een voorsprong hebben (water, landbouwkunde en creatieve industrie).
Maar alle accent op de kenniseconomie leggen is old school, zo werd pijnlijk duidelijk. Chinezen en Indiers hebben de woorden kennisoverdracht en innovatie inmiddels ook in hun vocabulaire opgenomen. De belangrijkste randvoorwaarde is een mentaliteitskwestie. Of zoals Rem Koolhaas het in een impromptu presentatie samenvatte ‘don’t fall back on an old repertoire’. Om vruchtbaar samen te werken met deze opkomende giganten zullen wij van ons morele zeepkistje moeten afstappen en op voet van gelijkwaardigheid moeten gaan communiceren. Niet onverstandig dus om Duits uit het vakkenpakket te halen en in te ruilen voor Kantonees of Hindi.
