‘Functioneringsgesprek’ Voortijdig Schoolverlaten
Auteur: Lobke van der Meulen
Een van de lopende Kafkabrigades is die over de aanpak van voortijdig schoolverlaten. Voor deze brigade hebben we drie jongens (nu 22 of 23 jaar) gesproken die voortijdig schoolverlater zijn en bereid waren ons hun levensverhaal te vertellen. Waarom zijn ze van school gegaan? Wat is er daarna met ze gebeurd? Vervolgens hebben we ambtenaren van betrokken uitvoerende instanties (als Bureau Jeugdzorg, het CWI, etc.) en betrokken beleidsmakers (van de stadsdelen, gemeente Amsterdam en het ministerie) verzameld voor een ‘Functioneringsgesprek’.
In het ‘Functioneringsgesprek’ stond het verhaal van de jongens centraal. De jongens hebben eerst hun verhaal zelf verteld en vragen over onduidelijkheden in hun verhaal beantwoord. Vervolgens zijn we met z’n allen stap voor stap hun levensloop nagelopen (die we eerder al schematisch hadden weergegeven). Wanneer hebben zij welk contact met overheidsinstanties gehad? Bij het doornemen van de levensloop kwamen bij alle drie de jongens een aantal knelpunten naar voren. Daarom hebben we tenslotte gekeken, hoe je zo’n situatie de volgende keer beter aan kunt pakken en wat daarvoor nodig is.
Het gesprek vond plaats bij jongerenwerkplaats de Blauwe Olifant in Slotervaart, waar de jongens op dit moment alle drie werken. Vlak voor het gesprek was iedereen afwachtend en nieuwsgierig. Een van de jongens vond 24 toehoorders opeens wel erg veel. Niet alleen voor de jongens was de situatie anders dan anders, want het gebeurt nooit dat uitvoerende ambtenaren samen met beleidsmakers van het ministerie naar de woorden van drie voortijdig schoolverlaters zitten te luisteren.
Het gesprek was niet eenvoudig. Dat kan ook haast niet met zo’n complex probleem als voortijdig schoolverlaten. Het strekt zich uit over zoveel terreinen (onderwijs, justitie, gezondheidszorg, jeugdorg, etc.). Maar ondanks dat was het verhelderend. De jongens vonden het fijn dat ze nu eens hun verhaal konden vertellen, terwijl er echt naar hen geluisterd werd. De andere deelnemers waren onder de indruk van hun verhalen. Zulke jonge mensen die al zo verschrikkelijk veel hebben meegemaakt en goed kunnen vertellen over wat ze nodig hadden en hebben. Ze hebben duidelijk niet alleen nagedacht over hun eigen leven, maar over de hele Nederlandse samenleving. Alle drie vinden ze dat het zo niet goed gaat en dat het veel beter kan. Ze geven de moed dus nog niet op. Tijdens het gesprek werd al geopperd dat ze met z’n drieen de gemeentepolitiek in gaan of zelfs de landelijke politiek.
Het onderzoeksteam van de Kafkabrigade gaat nu op basis van het gesprek en de andere onderdelen van het onderzoek bekijken welke concrete acties er ondernomen kunnen worden (op lokaal en/of landelijk niveau) om de aanpak van voortijdig schoolverlaten te verbeteren. Maar een ding gebeurt vanaf morgen al: alle deelnemers van het ‘Functioneringsgesprek’ zullen deze drie jongens en hun verhalen meenmen in hun werk. Of dat nu is bij het begeleiden van jongeren als buurtregisseur/docent/leerplichtambtenaar of bij het adviseren van het kabinet. Om deze jongens kunnen we niet meer heen.
