Homeopathisch beleid voor lapzwansen
Auteur: Lobke van der Meulen
In zijn Volkskrantcolumn van vandaag haalt Pieter Hilhorst de oratie van Frans Leeuw, directeur van het wetenschappelijk onderzoeks- en documentatiecentrum van het ministerie van Justitie aan. De oratie sprak hij uit bij zijn aantreden als hoogleraar bij de rechtenfaculteit van de Universiteit van Maastricht.
Leeuw komt tot de conclusie dat de overheid het gedrag van burgers probeert te veranderen, terwijl ze niet goed weten wat ze moeten veranderen. Volgens Hilhorst ziet de overheid de burger als een enorme lapzwans en maakt op basis van dat beeld het beleid.
Hilhorst noemt de prachtige term die Leeuw heeft verzonnen voor beleid dat op deze manier gemaakt wordt, namelijk beleidshomeopathie. In homeopathische middelen zitten nauwelijks werkzame stoffen, net als met dit soort beleid. Voorbeeld van Hilhorst: wat doet u met uw oude kleine elektrische apparaten? Terugbrengen naar de winkel, omdat u verwijderingsbijdrage hebt betaald? Of gaat het toch de prullenbak in?
Leeuw constateert ook dat de overheid een zeer beperkt aantal middelen inzet om burgers op te voeden. Het is een keuze uit drie: voorlichten, omkopen of verbieden. Dit terwijl met psychologisch, neurobiologisch en sociologisch onderzoek is aangetoond dat dit soort middelen onder lang niet alle omstandigheden werken.
Tijd voor een andere aanpak van de overheid. Misschien is het een idee als de beleidsmakers vaker ‘buiten’ kijken en gaan praten met de burgers van wie ze het gedrag willen veranderen?
