Ideeën op TedxBinnenhof vragen om Sociale Innovatie

    11 juli 2013

    Het was een kleurrijke, enerverende en inspirerende dag afgelopen maandag 25 juni in de Ridderzaal. De topsectoren presenteerden 10 innovaties die Nederland rijker is. De Floflo, een doe-het-zelf-boortoren die achterop de fiets vervoerd kan worden, eendenkroos als alternatief en duurzaam veevoer, omgekeerde windturbines in zee die gebruik maken van de getijdenstroming, een elektronische medische 'neus' die in een mum van tijd een diagnose kan stellen op basis van je adem, Layar dat onderwijsboeken tot leven kan brengen, afvalwater dat kan worden hergebruikt, een robot die elke oogchirurg overtreft, een ict-systeem dat de wereldhandel kan stimuleren en eetbare planten als wapen tegen kanker. Allemaal innovatieve oplossingen voor een maatschappelijk probleem. Maar wat is er nodig om deze innovatieve toepassingen werkelijk te realiseren? 

    Bovenstaande vraag kwam nauwelijks aan de orde tijdens TedxBinnenhof. De nadruk lag op de ideeën zelf. Niet zo gek, aangezien de TED-slogan luidt: ‘Ideas worth spreading’. De ideeën staan centraal, niet de manier waarop ze moeten worden verspreid en toegepast. Wat ontbrak was de aandacht voor sociale innovatie. Sociale innovatie legt de nadruk op de processen die nodig zijn om innovatieve en creatieve ideeën te realiseren. Dat vraagt vooral om ‘horizontale’ innovatie. Innovatie die breekt met het sectorale denken en de aanwezige creativiteit in de samenleving benut. Innovatieve oplossingen implementeren vraagt om transdisciplinaire samenwerking en onverwachte combinaties. Een goed idee is niet goed genoeg. Het vergt vooral nieuwe manieren van samenwerken en organiseren. Zo pleit Rob Baan (van de eetbare planten) voor het bundelen van medisch en agrarisch onderzoek en wil hij een ministerie voor Voedsel en Volksgezondheid. Claire Boonstra van Layer vraagt zich af hoe zij deze innovatieve toepassing kan introduceren in het onderwijs. Of dit slaagt ligt niet aan de techniek – die is voorhanden – de crux is hoe je het onderwijssysteem hierbij kan betrekken om ervoor te zorgen dat het ook werkelijk gebruikt gaat worden. Dit vergt een nieuwe manier van samenwerken en een nieuwe kijk op onderwijs en leren.

    Europa doet wat Nederland verzaakt

    De notie van sociale innovatie ontbreekt nog in het Nederlandse innovatiebeleid. Er is geen verkiezingsprogramma dat hier de aandacht op vestigt. Een gemiste kans, mede omdat juist de Europese Commissie dit wel doet. Na het mislukken van de Lisbon Strategy wordt namelijk steeds meer de nadruk gelegd op sociale innovatie. Zo investeert men in het zoeken naar creatieve oplossingen voor de ‘grand challenges’, investeert men in social business en is men bezig om platformen op te zetten om verschillende sectoren aan elkaar te verbinden om zo de creativiteit in de samenleving beter te kunnen benutten.

    Manifest: Investeer in Sociale Innovatie

    Om het belang van sociale innovatie onder de aandacht te brengen bij onder andere politieke partijen hebben Kennisland en Waag Society een manifest voor sociale innovatie opgesteld. Met dit manifest roepen we politieke partijen op om in de komende regeerperiode een centrale rol aan sociale innovatie te geven. Ons inziens betekent dit dat we maatschappelijke vraagstukken als basis moeten nemen voor ons innovatiebeleid, dat we toe moeten naar een circulaire economie waar de focus niet alleén ligt op economische groei. De focus moet liggen op het benutten van het creatieve en innovatieve potentieel in de samenleving waarbij het stimuleren van sociaal ondernemerschap van groot belang is. De overheid moet creatiever en socialer gaan opereren; meer de rol van procesarchitect innemen in plaats van controleur. De uiteindelijke sleutel ligt bij het onderwijs; we hebben zelfbewuste, gepassioneerde en moderne mensen met een creatieve geest nodig om de toekomst vorm te geven. De mate van aanpassing, flexibiliteit en denken buiten de gevestigde kaders is cruciaal. 

    Daan Roosegaarde geeft het goede voorbeeld

    Een voorbeeld van zo’n creatieve geest is Daan van Roosegaarde, de uitsmijter op TedxBinnenhof. Hij gaf een presentatie waar de kracht van creativiteit en het grensoverschrijdende, verruimde denken naar voren kwam. Daan is een designer, kunstenaar en onderzoeker. Hij liet geen product of een nieuw concept zien, maar bracht een krachtig beeld van de toekomst naar voren. Een beeld waarin de virtuele en fysieke wereld een zijn, waar mensen op andere manieren de interactie met hun omgeving aangaan en waar verschillende disciplines en verschillende sectoren met elkaar op zoek gaan naar nieuwe toepassingen. Zo ziet een innovatief ecosysteem eruit.

    Lees het manifest op www.socialeinnovatie.net en onderteken het!

    Deze tekst heeft een Creative Commons Naamsvermelding-licentie (CC BY) en is gekopieerd van de Kennisland-website. Ga voor de volledige versie met afbeeldingen, streamers en noten naar https://www.kl.nl/opinie/ideeen-op-tedxbinnenhof-vragen-om-sociale-innovatie/

    This text has a Creative Commons Attribution License (CC BY) and has been copied from the Kennisland website. For a full version with images, streamers and notes go to https://www.kl.nl/opinie/ideeen-op-tedxbinnenhof-vragen-om-sociale-innovatie/