KL Cocktail 24 mei: ‘Bottom up and backwards’

De KL Cocktail van mei stond in het teken van ‘user-centered design’.


  • Betrokken KL'ers
29 mei 2013

De KL Cocktail van mei stond in het teken van ‘user-centered design’. Er hangt de laatste tijd een buzz rond dit soort termen, maar wat is het eigenlijk? En belangrijker nog, is het relevant voor onze praktijk? Deze editie van de cocktail werd geleid door Sarah Schulman en Muryani Kasdani, onze internationale gasten bij Kennisland. Sarah is een visiting scholar en Yani is momenteel als stagiaire aan Kennisland verbonden. Samen vertellen ze op basis van hun ervaringen over de zin en onzin van deze hype.

Sarah is sociologe en is vanuit deze invalshoek in aanraking gekomen met design thinking. Haar belangrijkste vraag is: wat voor elementen uit deze designtechieken kun je gebruiken bij het oplossen van maatschappelijke vraagstukken? Yani vertelt haar verhaal juist vanuit de andere kant. Ze is opgeleid als graphic designer en vraagt zich af hoe deze achtergrond van dienst kan zijn bij de oplossing van maatschappelijke problemen.

Als leerling op de middelbare school in Texas kwam Sarah al in aanraking met allerlei maatschappelijke problemen, zoals tienerzwangerschappen. Hierna studeerde ze aan Stanford University en kwam in een totaal ander milieu terecht. De processen die haar werden aangeleerd waren vrij lineair. Je begint met het definiëren van een probleem en ontwikkelt hier beleid voor. Dit wordt vervolgens geïmplementeerd, waarna je de uitkomsten afwacht en bekijkt of het nieuwe beleid het gewenste effect heeft. Sarah noemt dit een deliberative process. Na enkele jaren vanuit deze gedachte te hebben gewerkt (o.a. als oprichter van haar eigen ngo) resulteerde dit vooral in veel rapporten en analyses. Deze kwamen echter vrijwel direct in een la terecht en werden ondanks positieve reacties niet uitgevoerd.

Van rapport naar product

Sarah wilde weten hoe dit kwam. Waarom zegt iedereen dat de rapporten goed zijn maar worden ze niet gebruikt? Ze verdiepte zich in de ontwikkeling van producten die wel aansloegen bij mensen en kwam terecht in de wereld van productdesign. Ze merkte dat ontwerpers hier specifiek nadachten over eigenschappen van een product die de consument belangrijk vindt, zoals bruikbaarheid. Dit is het generative process waarin ontwerpen eerst worden getoetst en aangepast aan de wensen van de gebruiker, en daarna pas definitief ontwikkeld. Hierdoor realiseerde ze zich dat zij deze uitgangspunten nooit had meegenomen in het ontwerp van de beleidsrapporten. Ze creëerde vervolgens een benadering van succesvolle aspecten uit beide stromingen en noemde het working backwards.

Het belangrijkste verschil in deze aanpak is dat er gestart wordt door gelijk het veld in te gaan, in plaats van dit als laatste te doen. Er wordt direct gecheckt welke uitkomsten (outcomes) je wilt bereiken. Die uitkomsten worden voortdurend in kleine prototypische interventies getoetst en waar nodig aangepast. Hoewel dit proces een verbetering oplevert ten opzichte van haar eerdere werk, betekent het niet dat dit de goede standaard is, aldus Sarah. Haar methode is nog in ontwikkeling en biedt geen garantie op succes, zo blijkt uit een aantal voorbeelden die ze noemt. Zo heb je altijd te maken met de dominantie van het bestaande systeem en verloopt het opschalen van de interventie naar je volledige doelgroep niet altijd vlekkeloos. ‘Family by family’, een succesvolle interventie in Zuid-Australië werkte juist door deze bewust buiten het systeem te plaatsen. Deze positionering buiten het systeem om is eigenlijk de unique selling proposition van het merk ‘Family by family’ geweest. De beoogde doelgroep van deze interventie koos hierdoor juist voor ‘Family by family’, omdat zij tot die tijd slechte ervaringen met het huidige systeem van gezinsinterventies hadden gehad.

Sarahs ervaringen zijn de aanleiding voor enkele kritische vragen uit het publiek. Chris Sigaloff vraagt zich af of er in zulke interventies wel genoeg rekening wordt gehouden met het politieke systeem. Met andere woorden, handel je wel strategisch genoeg? En ben je in staat en bij machte om een functionerend alternatief voor het bestaande systeem te bieden? Sarah erkent dat Chris’ opmerking terecht is, en geeft aan dat er externe factoren meespelen waar je niet altijd grip op kan krijgen. Enkele projecten zijn bijvoorbeeld vroegtijdig afgebroken, omdat er tijdens de economische crisis geen ruimte voor dit soort experimenten bleek te zijn. 

Andere toepassingen van design

Yani groeide op in Indonesië en zag daar veel armoede op straat. Ze vroeg zich af hoe ze een bijdrage aan dit probleem kon leveren, zonder voor de (veelal corrupte) overheid te werken als maatschappelijk werker. Tegelijkertijd was Yani gefascineerd door design en besloot hier wat mee te gaan doen. Na haar studie ging ze aan de slag bij een reclamebureau in Singapore.

Hier hield ze zich bezig met reclamecampagnes van grote merken, maar mistte de echte creativiteit en maatschappelijke relevantie. Ze vroeg zich af hoe ze met haar achtergrond als grafisch ontwerpster een bijdrage kon leveren en vond deze combinatie in de masteropleiding ‘Design for Interaction’ aan de TU in Delft. Hier leerde ze het belang van goed design en welke ervaringen dit bij de gebruikers teweeg kan brengen. Het eerste wat je daarom doet is vragen wat mensen nodig hebben. Zo ontwierp ze onder andere een rolstoel samen met de mensen die er gebruik van zouden maken.

Deze focus op de designcomponent en het betrekken van de eindgebruikers van interventies en programma’s die je ontwikkelt heeft zeker toegevoegde waarde, zo laten Sarahs en Yani’s voorbeelden zien. Hun ervaringen geven een mooi inkijkje in de wereld van user-centered design. Hier is voor ons als Kennisland nog winst te behalen.

De design-your-own-cocktailbar zorgde voor nog enkele, wellicht ooit beroemde, zelfontworpen drankjes. Onze eindgebruikers vonden ze in ieder geval lekker!

Meer KL Cocktails vind je hier!

Deze tekst heeft een Creative Commons Naamsvermelding-licentie (CC BY) en is gekopieerd van de Kennisland-website. Ga voor de volledige versie met afbeeldingen, streamers en noten naar https://www.kl.nl/nieuws/kl-cocktail-24-mei-bottom-up-and-backwards/

This text has a Creative Commons Attribution License (CC BY) and has been copied from the Kennisland website. For a full version with images, streamers and notes go to https://www.kl.nl/nieuws/kl-cocktail-24-mei-bottom-up-and-backwards/