Nederlands audiovisueel geheugen bewaard voor de toekomst

Beelden voor de Toekomst heeft zeven jaar lang een pioniersrol vervuld in de ontwikkeling van grootschalige digitaliseringsprocessen en de gedachtevorming over de rol van erfgoedinstellingen in de digitale samenleving.++UPDATEEind 2018 hebben we na ruim tien jaar onze activiteiten op het gebied van auteursrecht en cultureel erfgoed gestaakt. Lees hier waarom en wat we allemaal bereikt hebben binnen dit domein.

In zeven jaar tijd hebben Beeld en Geluid, EYE Filmmuseum, het Nationaal Archief en Kennisland meer dan 90 duizend uur video, 20 duizend uur film, 100 duizend uur audio en 2,5 miljoen foto’s geconserveerd, gedigitaliseerd en – voor een deel – beschikbaar gesteld. Het gedigitaliseerde materiaal wordt inmiddels hergebruikt op platforms als Wikipedia++The CommonsZie bijvoorbeeld een greep uit de foto’s van het Nationaal Archief, films van EYE Film en video’s van Open Beelden op Wikimedia Commons., is terug te vinden in lesmateriaal, maar ook in diverse apps en diensten, zoals Nationaal Archief joins Flickr the Commons, Oorlogsmonumenten in Beeld, Celluloid Remix en Barend & Van Dorp.

Wie de cijfers90 duizend uur video, 20 duizend uur film, zo’n 100 duizend uur audio en 2,5 miljoen foto’s geconserveerd en gedigitaliseerd. op zich in laat werken, kan bijna niet anders dan onder de indruk zijn. Er is zeven jaar lang door honderden mensen gewerkt aan het bereiken van dit doel. Van de nitraatbunkers++Brandbaar nitraatNeem hier een kijkje achter de schermen van een opslagbunker voor brandbare nitraatfilms. in de duinen van Overveen en Scheveningen tot digitale ‘productiestraten’ voor film, video, audio en fotografie, opgezet in Amsterdam, Hilversum en Den Haag. Zonder Beelden voor de Toekomst zouden grote delen van deze audiovisuele geschiedenis verloren zijn gegaan – in dat opzicht is het project van groot belang en succesvol geweest.

KL aanjager van innovatieve toepassingen

Naast deze reddingsoperatie is er binnen het project geëxperimenteerd met nieuwe toepassingen voor het gedigitaliseerde materiaal. Bij de aanvang van Beelden voor de Toekomst stond innovatie inKL speelde een sleutelrol als aanjager, strategisch partner en begeleider van talloze innovatieve projecten. de erfgoedsector nog in de kinderschoenen – het project werd vooral gezien als een eenmalige inhaalslag. Inmiddels behoren de innovaties die Beelden voor de Toekomst heeft opgeleverd, de zogenoemde ‘Parels uit de collectie’, tot de meest beeldbepalende resultaten van het project. Kennisland speelde daarbij een sleutelrol als aanjager, strategisch partner en begeleider van talloze innovatieve projecten in samenwerking met de partners.  Dit heeft een reeks van 19 innovaties++ParelsBekijk alle parels uit de collectie, waaronder Open Beelden, T_Visionarium, The Scene Machine Live en Celluloid Remix, op de (inmiddels statische) website van Beelden voor de Toekomst.
opgeleverd.

Niet alleen maar successen

Er is echter een ‘maar’, want het project heeft niet in alle opzichten tot de successen geleid die we hadden gehoopt. Het projectplan schiep hoge verwachtingen wat betreft het toegankelijk maken van de gedigitaliseerde collecties – die realistisch leken in een tijd waarin YouTube nog maar net aan zijn opmars was begonnen. Ten tijde van het projectplan, zomer 2006, zag het consortium Beelden voor de Toekomst auteursrecht niet als een structureel thema in het toegankelijk maken van de collecties. De enige beperking die werd gezien, was dat die toegang niet altijd gratis zou zijn. De realiteit is dat het gedigitaliseerde materiaal nog maar beperkt digitaal beschikbaar isDe realiteit is dat het gedigitaliseerde materiaal nog maar beperkt digitaal beschikbaar is., ook als we betaalde toegang meerekenen. Om over materiaal met open licenties nog maar te zwijgen.

Kennisland heeft zich binnen het project sterk gemaakt voor een alternatieve visie op en toepassing van het auteursrecht, maar er blijft desondanks nog een wereld te winnen. Zeven jaar Beelden voor de Toekomst heeft een enorme dosis kennis en ervaring opgeleverd die ons daarbij kan helpen.