Nederland keert Europa de rug toe op gebied van sociale innovatie
Gisteren verscheen het rapport ‘Technologische en sociale innovatie in een concurrerende markt’ van Panteia en de Rotterdam School of Management. Er is genoeg over de inhoud van het rapport te zeggen, lees bijvoorbeeld het artikel van Martijn Arnoldus, maar wat opvalt is de definitie van sociale innovatie: ‘het ontwikkelen van nieuwe managementvaardigheden (dynamisch managen), het hanteren van innovatieve organisatievormen (flexibel organiseren), het realiseren van hoogwaardige arbeidsrelaties (slimmer werken) en samenwerken met externe partijen (co-creatie)’. Sociale innovatie als manier om het concurrentievermogen en de productiviteit te verhogen. Dat is een veel te enge definitie.
Door deze smalle definitie te hanteren, zet Nederland Europa buiten de deur. De laatste jaren is er namelijk in Europa een groeiende aandacht voor het thema in de betekenis van nieuwe strategieën, concepten, ideeën en organisaties die een oplossing trachten te bieden voor maatschappelijke uitdagingen. Een innovatiestrategie waarbij niet alleen het concurrentievermogen en de productiviteit binnen organisaties centraal staat, maar waarbij de focus op het realiseren van maatschappelijke winst ligt en het welzijn van mensen voorop staat. Het gaat om een innovatieagenda die zich niet beperkt tot grote ondernemingen, maar waar maatschappelijke organisaties, sociaal ondernemers en burgers expliciet onderdeel van zijn.
Oké, de positionering van het abstracte concept ‘sociale innovatie’ is nogal ongrijpbaar en blinkt niet uit in helderheid. Maar als je kijkt naar de initiatieven en de aandacht die in Europa ontstaan op dit terrein, is het op zijn minst opmerkelijk dat Nederland hier totaal aan voorbijgaat. Zo is sociale innovatie een speerpunt in het nieuwe kaderprogramma Horizon 2020, zijn er talloze (onderzoeks)programma’s rond sociale innovatie uitgezet, is er een Europese Sociale Innovatie Competitie, een Europees platform voor sociale innovatie en ontstaan er nieuwe manieren om sociale innovatie te financieren. Allemaal initiatieven die ontstaan zijn vanuit het besef dat de maatschappelijke uitdagingen waar we voor staan in Europa niet alleen maar opgelost gaan worden door een betere concurrentiepositie en een hogere arbeidsproductiviteit.
Dat Nederland de boot lijkt te missen in Europa, was pijnlijk zichtbaar vorige week in Straatsburg bij de Europese conferentie over sociale innovatie en sociaal ondernemerschap. Er waren meer dan 2.000 deelnemers, vier eurocommissarissen, de president van het Europese Parlement en núl afgevaardigden van de Nederlandse overheid. Volgende week verschijnt het langverwachte advies van de AWT over wat Nederland nu eigenlijk moet met het concept sociale innovatie. Hopelijk worden de conclusies in dit rapport niet genegeerd.
Chris Sigaloff
