Vernieuwers in de zorg stranden op starre structuren
Kennisland werkt samen met creatieve pioniers aan zorginnovatie. We merken behalve een ongelooflijk enthousiasme en een groot gevoel van urgentie ook veel frustratie bij deze pioniers in de zorg. Zij lopen namelijk telkens tegen een muur aan. Opschalen lukt meestal niet, bestaande belangen lijken zwaarder te wegen dan vernieuwing, er is angst om van protocollen af te wijken en zo staat de vernieuwer vaak alleen.
Zorgorganisaties en de mensen die er werken zijn welwillend en luisteren enthousiast naar een verhaal over innovatie. Maar als de pilotfase is afgerond en de subsidie op is++Het glazen plafond van creatieve oplossingenDit is ook een conclusie van het Kennisland-onderzoek naar de creatieve oplossingen die in de zogenoemde OMspaces van het Openbaar Ministerie worden bedacht. Lees meer, dan stokt de voortgang. Groot denken, klein beginnen en dan opschalen, zo luidt het principe dat wij bij Kennisland ter harte nemen. De eerste twee lukken vaak wel, maar daarna zien we dat bestaande belangen en financiële belemmeringen innovatie in de weg zitten.
‘Angst belemmert het ontdekken van nieuwe wegen’
Wij voelen ons zeer aangesproken en bevestigd door de woorden in NRC van oud-minister Jet Bussemaker over de zorg in Nederland, waarin ze zich zorgen maakt over de starheid van het systeem:
“Angst belemmert het ontdekken van nieuwe wegen […] bovenal hebben we denk- en verbeeldingskracht nodig […] We hebben generalisten en ontwerpers nodig die kunnen helpen om los te komen van verstarde structuren en gestold wantrouwen.”
Zorgprofessionals willen wel, maar hebben angst voor veranderingen. Ze zijn bang om voor andere oplossingen te kiezen, om fouten te maken en van bestaande richtlijnen en protocollen af te wijken. Als die angst te groot is, verdwijnt ook de broodnodige luchtigheid en het plezier uit het werk van zorgmedewerkers.Als de angst te groot is, verdwijnt ook de broodnodige luchtigheid en het plezier uit het werk van zorgmedewerkers.
Jet Bussemaker benadrukt het belang van ‘creatieve ontregelaars’ in de organisatie van zorg. Wij delen haar analyse volledig. Daarom werken wij zo hard aan vernieuwing in de zorg, bijvoorbeeld met Leven Lang Leven, de positieve beweging rondom fijn oud worden. En met de Social Grow Sessions, waarin we samen met andere partijen de mantelzorg innoveren en toekomstbestendig maken.
Daadkracht en mandaat vernieuwers
Bussemaker legt de vinger op de zere plek:
“Nieuwe sympathieke initiatieven zijn te machteloos om grote veranderingen in beweging te kunnen brengen. Daarvoor zijn bestaande belangen te groot, bestaan er verkeerde financiële prikkels en is de institutionele ruimte te druk bezet met tal van organisaties met eigen normeringen en protocollen.”
Dit is funest. Want we hebben deze creatieve geesten en hun grote denk- en verbeeldingskracht hard nodig om van de zorg weer een systeem te maken waarin de mens centraal staat.We hebben creatieve geesten en hun grote denk- en verbeeldingskracht hard nodig om van de zorg weer een systeem te maken waarin de mens centraal staat. Niet alleen mensen die zorg nodig hebben, maar ook de zorgprofessionals, die weer met vertrouwen en plezier moeten kunnen werken vanuit hun eigen waarden.
Hoe draaien we dit om? Hoe geven we meer daadkracht en mandaat aan vernieuwers in de zorg? Er gebeurt gelukkig al veel, maar de generalisten en ontwerpers waar Bussemaker het over heeft werken vaak apart van elkaar. We leren allemaal onze eigen lessen. We willen die wijze, waardevolle lessen bij elkaar brengen, samen analyseren, bundelen en delen met nog veel meer organisaties en beleidsafdelingen. Samen met de andere vernieuwers vormen wij de R&D-afdeling van het maatschappelijk domein++OproepZie ook de oproep van De Nieuwe Sociale Praktijk: Erken, benut en waardeer het sociaal initiatief als preventieve oplossing voor de groeiende vraag naar zorg en welzijn en maak ruimte voor een nieuwe sociale praktijk waarin overheden, fondsen, bedrijven en sociaal initiatiefnemers samenwerken aan een veerkrachtig sociaal ecosysteem..
De som der dingen zit hem in het delen.De som der dingen zit hem in het delen. Want kennis delen is kennis vermenigvuldigen. Laten we als creatieve vernieuwers en ontregelaars onze kennis prijsgeven. De ervaringen die we uit de praktijk halen, maken we beschikbaar onder het motto kennis delen is kennis vermenigvuldigen. Samen bundelen we kennis en ervaringen en helpen we organisaties en instituties op een constructieve manier duurzaam vernieuwen. Dus, onze oproep aan alle creatieve vernieuwers en ontregelaars: maak jezelf bekend en deel wat je leert.
Neem contact op via fn@kl.nl; samen hebben we meer daadkracht.
