Start actieonderzoek ‘Zinvolle daginvulling voor mensen met dementie’
Eind augustus ging het actieonderzoek ‘Samen naar een zinvolle daginvulling’ van start. Tien vrijwilligers uit de gemeenten Hilversum en Wijdemeren gaven zich op om de aankomende maanden in de huid te kruipen van een actieonderzoeker. Zij gaan in gesprek met mensen met beginnende dementie en hun omgeving, om te verkennen wat er nodig is om het aanbod aan activiteiten beter te laten aansluiten op hun behoeften. In leerteambijeenkomsten analyseren we deze gesprekken en stellen we vervolgacties op.
- Betrokken KL'ers
- Sacha van Tongeren
- Sarai Zwinnen
- Nina Sandford ns@kl.nl
Startbijeenkomst van ‘Samen naar een zinvolle daginvulling’
Maker: Kennisland
DownloadWe ontmoeten elkaar op een prachtige locatie: de Moestuin van Jagtlust op een historisch landgoed waar vrijwilligers en mensen met een zorgvraag de ruimte krijgen om te tuinieren op een indrukwekkend stuk grond. De startbijeenkomst staat in het teken van kennismaking; met elkaar, met het onderwerp en met het project++ProjectLees hier meer over het project. . Hoe ga je om met iemand met dementie? Hoe stel je de juiste vragen? Annemieke Brands Verschuur, gesprekstrainer en casemanager bij de King Arthur Groep, laat de deelnemers ondervinden hoe je een goed gesprek voert met iemand met dementie.
Verschillende achtergronden, dezelfde wensen
We starten met een mooie gemengde groep van deelnemers. Sommigen werken in de zorg als casemanager, specialist ouderengeneeskunde of ibt’er (Intensieve Behandeling Thuis++IBTEen IBT-team (Intensieve Behandeling Thuis) biedt hulp indien je door psychiatrische problemen in crisis bent of dreigt te raken en er een opname indicatie is. Het IBT voorkomt en verkort een (vrijwillige) opname door een kortdurende, intensieve behandeling thuis.) en anderen hebben ervaring met dementie in hun persoonlijke leven. Ondanks de verschillende achtergronden zien ze dezelfde moeilijkheden en hebben ze dezelfde wens: het vergemakkelijken van de zoektocht naar een zinvolle daginvulling voor mensen met dementie en hun naasten. Daarnaast zien zij ook dat er een verschuiving nodig is van daginvulling georganiseerd vanuit de zorg, naar daginvulling die meer gedragen wordt door mensen, organisaties en netwerken in de buurt.
Geduld en flexibiliteit
Annemieke begint met een theoretische basis. Ze beschrijft dat onze hersenen meerdere niveaus kennen. We hebben een emotioneel brein en een denkend brein. Bij dementie verliezen mensen functies van hun denkende brein zoals plannen en reflecteren. Mensen met dementie functioneren daarom meer vanuit hun gevoel. Als je iemand met dementie nog niet kent, kun je daarom beter contact proberen te maken op emotioneel niveau.Als je iemand met dementie nog niet kent, kun je beter contact proberen te maken op emotioneel niveau.
Annemieke laat de deelnemers ook de kunst van vertragen ervaren. Ze splitst de deelnemers op in twee groepen en geeft beide een andere opdracht mee. Vervolgens gaan ze in tweetallen met elkaar in gesprek. De ene groep krijgt de oproep te achterhalen wat de ander dat weekend heeft gedaan. De andere groep moet steeds vijf seconden wachten voordat ze een antwoord geven. De deelnemers voelen het ongemak van de stilte en moeten hun impuls om een vervolgvraag te stellen onderdrukken. De les: het is oké om in een gesprek een stilte te laten vallen. Geef de ander de tijd om te antwoorden en probeer het gesprek niet te veel te controleren.
Een ander aspect waar je rekening mee moet houden in een gesprek met iemand met dementie, is dat ze soms onverwacht uit de hoek kunnen komen. Er komt bijvoorbeeld een vreemd antwoord op een vraag of diegene begint ineens over iets compleet nieuws. Het is dan meestal goed om terug te keren naar je oorspronkelijke vraag, maar als daar geen gehoor aan wordt gegeven is het soms beter om mee te bewegen. Als actieonderzoeker wil je bepaalde dingen te weten komen, maar als het niet lukt om het gesprek die richting in te sturen, kun je beter aanhoren wat de ander te zeggen heeftAls actieonderzoeker wil je bepaalde dingen te weten komen, maar als het niet lukt om het gesprek die richting in te sturen, kun je beter aanhoren wat de ander te zeggen heeft. en vanuit daar verder gaan. Wees flexibel en creatief. Lukt het niet om antwoord te krijgen op je vraag? Pas je plan dan aan.
De deelnemers gaan naar huis met een werkblad (zie onder) waarmee zij hun eerste gespreksronde ingaan met iemand met dementie en hun mantelzorger. Ze hebben al een kennismaking gehad. Nu is het tijd om de diepte in te gaan. In de volgende bijeenkomst halen we de verhalen op.
- Betrokken KL'ers
- Sacha van Tongeren st@kl.nl
- Sarai Zwinnen sz@kl.nl
- Nina Sandford ns@kl.nl
