Terugblik Out of Office #24: drie inzichten over vernieuwing in de zorg

Tijdens Out of Office #24 ‘Goeie ouwe tijd: hoe worden we straks oud?’ onderzochten we innovatieve en uitdagende toekomstvisies op het gebied van zorg en wonen. Met drie belangrijke inzichten over het vernieuwen van de zorg als uitkomst.

header_img — Candice de Rooij tijdens de discussie.

7 december 2018

We worden allemaal steeds ouder en daarbij groeien de personeelstekorten in de zorg. Zulke maatschappelijke trends maken gelukkig en gezond oud worden tot een steeds grotere uitdaging. De vraag naar vernieuwende oplossingen neemt toe, maar voor zorgorganisaties, woningcorporaties en andere belangrijke spelers op het gebied van zorg en wonen, is het lastig om buiten de gebaande paden te treden. Maatschappelijke en politieke druk, kokers++VerkokeringVerkokering is het gevolg van het – vaak vanwege beleidsvormige redenen – langs elkaar heen werken van mensen en organisaties die in hetzelfde werkveld bezig zijn. en protocollen staan leren en innoveren in de weg. Tijdens Out of Office #24 zochten we samen met een aantal creatieve sprekers naar uitdagende toekomstperspectieven op wonen en zorg.

Architect Candice de Rooij liet een aantal van haar woonzorgprojecten dat inspeelt op een diversiteit aan zorgvragen de revue passeren. Jan-Henk Bouman, co-founder van Permanent Beta en Fountainheads presenteerde ee‘Ouderen’ wordt te vaak als containerbegrip genoemd, terwijl ouder worden voor iedereen een andere betekenis heeft en er onder ouderen veel verschillen bestaan wat betreft leefstijl.n idee voor een woonconcept, waarbij men voor een woning betaalt met maatschappelijk nut in plaats van geld. En kunstenaars Roos Groothuizen en Ruben Baart deden een performance waarbij een reeks zelf ontwikkelde digi-medicijnen tegen fictieve kwalen++Fictieve kwalenZoals een tech-nek, last van je ogen door het licht van je telefoonscherm of overmatige gevoeligheid voor likes op je posts op social media. werd gepresenteerd. Dit gaf ons stof tot nadenken over de rol van technologie bij prettig oud worden en zorg. KL’er Koko Herder deelde ter opening van de avond een aantal verhalen van bewoners van zorgcentrum De Buitenhof++Toekomstvisie De BuitenhofIn opdracht van zorgorganisatie Cordaan ontwikkelt Kennisland een toekomstvisie voor zorgcentrum De Buitenhof in de Amsterdamse wijk Buitenveldert. Daartoe haalden we verhalen op in De Buitenhof en de buurt over fijn ouder worden. Lees meer. om een gezicht te geven aan ouderen, de groep die centraal stond deze avond. Aan de hand van de bijdragen van de verschillende sprekers zetten we de belangrijkste inzichten van de avond op een rij.

Kloof tussen zelfstandig wonen en verpleeghuiszorg

Het aanbod aan zorggebouwen in Nederland wordt gekenmerkt door twee uitersten volgens Candice de Rooij van KAW Architecten++PartnersKennisland werkt samen met KAW Architecten aan de toekomst van zorgcentrum De Buitenhof.. Enerzijds, gaat het om zelfstandig wonen, waarbij men slechts in beperkte mate afhankelijk is van zorg ofwel thuiszorg. Aan de andere kant van het spectrum zijn gemeenschappelijk zorgomgevingen – zoals verpleeghuizen – te vinden, waarbij men in grote mate afhankelijkheid is van zorg. Tussen die twee uitersten is het aanbod beperkt, terwijl de zorgvraag heel divers is. KAW Architecten probeert dit gat te dichten door zorggebouwen te ontwerpen die inspelen op verschillende zorgvragen. Het publiek dat die avond aanwezig is laat weten dat die behoefte er sterk is. ‘Ouderen’ wordt te vaak als containerbegrip genoemd, terwijl ouder worden voor iedereen een andere betekenis heeft en er onder ouderen veel verschillen bestaan wat betreft leefstijl.

Bij het ontwerpen van nieuwe woonvormen waarbij rekening wordt gehouden met verschillen in leefstijl reikt volgens Candice de Rooij de rol van de architect vaak veel verder dan enkel het ontwerp van een gebouw – pionieren en experimenteren zijn van belang. Zo stuitte KAW bij het ontwerp van een zorggebouw in Groningen op regelgeving die het onmogelijk maakte om woningen van mensen die zorg nodig hebben en mantelzorgers te koppelen door middel van een inpandige deur. Om deze woonvorm toch mogelijk te maken zette KAW samen met dBij het ontwerpen van nieuwe woonvormen waarbij rekening wordt gehouden met verschillen in leefstijlen van bewoners reikt volgens Candice de Rooij de rol van de architect vaak veel verder dan enkel het ontwerp van een gebouw – pionieren en experimenteren zijn van belang.e gemeente Groningen en een woningcorporatie een zoektocht in gang om knelpunten zoals regelgeving weg te nemen.

Jan-Henk Bouman vertelt over zijn concept Wonen als Dienst

Onbenutte denk- en doekracht

Architect Thomas Rau, die Philips uitdaagde om licht te gaan verkopen in plaats van lampen++Licht als een serviceOm te voorkomen dat materialen op de afvalhoop belanden, daagde Thomas Rau Philips uit om licht als service aan te bieden. Doordat Philips eigenaar van de geleverde materialen blijft, wordt het bedrijf aangespoord om zo duurzaam mogelijk te produceren. Lees meer., inspireerde Jan-Henk Bouman om anders over wonen na te denken. Zijn concept ‘Wonen als Dienst’ gaat uit van een situatie waarin mensen voor wonen betalen met maatschappelijk nut. Doordat mensen in het concept worden gevrijwaard van woonkosten, komt er volgens Jan-Henk Bouman onbenutte denk- en doekracht los in de samenleving. ‘Wonen als Dienst’ gaat uit van een situatie waarin mensen voor wonen betalen met maatschappelijk nut. Doordat mensen in dit concept worden gevrijwaard van woonkosten, komt er volgens Jan-Henk Bouman onbenutte denk- en doekracht los in de samenleving. En die is volgens hem hoognodig om grote maatschappelijke uitdagingen als vergrijzing het hoofd te bieden. De randen van Nederland die te maken hebben met een hoge mate van vergrijzing en massaal wegtrekkende jeugd acht hij de perfecte plek om zijn concept te testen. Voor jonge mensen kan daar woonruimte beschikbaar gemaakt worden. In ruil daarvoor kunnen zij voor hun oudere medemensen in de buurt zorgen en nadenken over antwoorden op vragen als groeiende personeelstekorten in de zorg – een win-winsituatie. Zijn eigen leven probeert Jan-Henk Bouman ook al zoveel mogelijk als dienst in te richten. Hij deed daartoe al afstand van zijn koophuis en hoopt in de toekomst niet meer afhankelijk te zijn van een inkomen om in wonen en leven te voorzien.

Gezonde relatie met technologie

Kunstenaars Ruben Baart en Roos Groothuizen rijden tenslotte een karretje vol digi-medicijnen de ruimte binnen, terwijl een Tel Sell-achtig muziekje op de achtergrond afspeelt. Ze introduceren onder andere ‘Tinder Balsem’, een medicijn dat verlichting geeft bij een overbelaste duim door overmatig ‘swipen’ door Tinderprofielen. En ‘Strepsiri’, een middel dat een remedie vormt tegen een schorre stem die ontstaat door het schreeuwen naar spraakassistent Siri als deze weer eens niet goed werkt. Doordat de performance zo’n doemscenario schetst, helpt het ons om stil te staan en na te denken over de rol van technologie in de zorg en hoe we daarmee op een gezonde manier om kunnen gaan. In reactie op de performance van Ruben Baart en Roos Groothuizen vertelt Candice de Rooij over domotica, ook wel smart home-technologie genoemd, die zij tegenkomt in zorggebouwen. Als voorbeeld noemt ze armbandjes voor bewoners van zorgcentra die hen toegang geven ofwel toegang weigeren voor bepaalde ruimtes, waardoor zij meer bewegingsvrijheid kunnen ervaren. Volgens Ruben Baart moet men zich bij zulke tDoordat de performance zo’n doemscenario schetst, helpt het ons om stil te staan en na te denken over de rol van technologie in de zorg en hoe we daarmee op een gezonde manier om kunnen gaan.echnologie altijd kritisch afvragen of die bijdraagt aan een beter leven voor mensen.

Ruben en Roos presenteren de medicijnen van de toekomst: 24 uur online en digitaal: Strepsiri Tinderbalsem Dataolie @Kennisland pic.twitter.com/jVL8HRW789

— Danielle Harkes (@DanielleHarkes) 30 november 2018

Vanuit het publiek wordt opgemerkt dat technologische innovatie nooit alléén de oplossing kan zijn om het leven van mensen beter te maken. Aandacht voor sociale netwerken rond mensen die zorg nodig hebben, is bijvoorbeeld enorm van belang. Een project genaamd Man Made Blue Zone, waaraan Candice de Rooij werkt, is een voorbeeld van een initiatief dat aandacht heeft voor zowel sociale als technologische aspecten van zorg. Het project probeert een Blue Zone++Blue ZonesBlue Zones zijn regio’s van de wereld waar men veel langer leeft dan gemiddeld, bijvoorbeeld het Italiaanse eiland Sardinië of Okinawa in Japan. na te bootsen door allerlei interventies die positief bijdragen aan een gezond leven te combineren.

Kennisland zet zich ook in voor de verbinding van sociale en technologische innovatie met projecten als Challenge Verpleeghuizen van de Toekomst++Challenge Verpleeghuizen van de ToekomstIn de Challenge Verpleeghuizen van de Toekomst werken negen zorginstellingen – samen met negen instellingen waar de techniek zijn nut al bewezen heeft – aan de implementatie van nieuwe technologie. Doel is om het werk van medewerkers aantrekkelijker te maken en de kwaliteit van zorg te vergroten. Lees meer.. Wil je meer informatie of heb je een goed idee om met ons in te duiken? Neem cEr wordt opgemerkt dat technologische innovatie nooit alléén de oplossing kan zijn om het leven van mensen beter te maken. Aandacht voor sociale netwerken rond mensen die zorg nodig hebben, is bijvoorbeeld enorm van belang.ontact op.

Wil je een seintje als er weer een Out of Office aankomt? Laat dan hier je gegevens achter.

Bekijk hier alle foto’s van Out of Office #24: