Zorg en welzijn toekomstbestendig maken in Woudenberg
In het Utrechtse Woudenberg zetten zorgorganisaties en buurtverenigingen een ‘steunsysteem’ op waarin vraag en aanbod voor ondersteuning vanuit de gemeente bij elkaar komen. Kennisland helpt bewoners te betrekken zodat we samen een steunsysteem kunnen ontwerpen dat bij de behoeften van Woudenbergers past.
- Betrokken KL'ers
- Ferry Nagel fn@kl.nl
- Nina Sandford ns@kl.nl
Een huisarts verwijst een cliënt niet door naar de Wmo++Wet Maatschappelijke OndersteuningGemeenten moeten ervoor zorgen dat mensen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. De gemeente geeft ondersteuning thuis via de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Lees meer , maar naar een buurtbewoner. Jonge ouders brengen hun kind niet naar de bso maar krijgen hulp van ouderen in de wijk. Mensen met een verstandelijke beperking gaan niet de hele dag naar de dagbesteding, maar laten voor de hele buurt de honden uit. De wijkverpleegkundige stemt met mensen in de buurt af hoe zij iemand met dementie kunnen ondersteunen, in plaats van diegene naar een verpleeghuis door te verwijzen. Het zijn slechts enkele voorbeelden van hoe formele en informele zorg op een andere manier kan worden ingericht. Een steunsysteem is meer dan vraag en aanbod bij elkaar brengen; het maakt mogelijk dat we op een andere manier invulling kunnen geven aan samenleven, zorg en welzijn.
In Woudenberg scharen (zorg)organisaties, gemeente en verenigingen zich achter het idee van het steunsysteem++SteunsysteemEen steunsysteem herverdeelt formele en informele zorg. Wat moet er nog door formele zorgorganisaties gedaan worden en hoe kunnen bewoners elkaar vaker helpen? Lees meer. Zo stelt een vertegenwoordiger van een van de deelnemende partijen“Dit moet er komen. Wanneer er niets verandert, zal er minder zorg en welzijn zijn.”:
“Dit moet er komen. Wanneer er niets verandert, zal er minder zorg en welzijn zijn. Dit betekent meer eenzaamheid, meer vragen van (nu al overbelaste) mantelzorgers en daarmee uitval op werk, in de zorg en op school.”
Bewoners betrekken staat voorop
De deelnemende partijen in Woudenberg hebben één voorwaarde vooropgezet: wil dit steunsysteem++De termWe kiezen later nog een naam die beter aansluit bij de beleving van Woudenbergers. ‘Steunsysteem’ heeft iets ongelijkwaardigs volgens de deelnemende partijen. Bovendien lijkt het daardoor dat je als betrokkene per se ondersteuning nodig zou hebben, waar niet alle Woudenbergers zich in zullen herkennen. slagen, dan móeten Woudenbergers betrokken zijn. Maar hoe doen we dat? Woudenbergers vormen natuurlijk geen homogene groep. Ook in een kleine gemeente tref je veel verschillende inwoners, zoals kerkgangers en niet-kerkgangers, oude en nieuwe Woudenbergers, jongeren en ouderen. Kennisland ondersteunt de partijen bij het betrekken van een diverse groep bewoners.
Kennisland brengt creativiteit op gang met voorbeelden uit eerdere projecten, zoals een interactieve bakfiets++BakfietsVergezeld door een bakfiets gingen we met bewoners in Heemstede in gesprek over hun ideeën en behoeftes voor een zonneparking in de gemeente. Lees meer als gespreksstarter. De betrokken partijen bedenken, ontwerpen en voeren zelf de manieren uit en betrekken zo meer Woudenbergers. Kennisland begeleidt hen, maar de deelnemende organisaties blijven zelf eigenaar van het proces.Kennisland begeleidt, maar de deelnemende organisaties blijven zelf eigenaar van het proces. Zo leren de deelnemers van onze methodes en bouwen zij tijdens dit vooronderzoek al waardevolle contacten op voor het steunsysteem. De deelnemers kwamen al direct met strategieën op de proppen die inwoners aan het stuur zetten:
- Weinig locaties in Woudenberg trekken zulk divers publiek als de viskraam. Daarom gaan we hier aan de hand van een opvallende installatie met bewoners in gesprek. Bewoners hengelen in een bak met water naar een vis en beantwoorden, eenmaal gevangen, de vraag die op de vis staat. Zo ‘vissen we naar informatie’!
- Elke groep bewoners kent wel een paar sleutelfiguren. Dit zijn mensen die al een groot netwerk in de gemeente hebben. Hoe sneller wij deze sleutelfiguren betrekken, hoe sneller we toegang hebben tot dat diverse netwerk. Een deel van deze sleutelfiguren kennen we al, maar om onze blinde vlekken te bestrijden, organiseren we per stratenblok een ‘Woudenberger van het jaar’-verkiezing.
Actieleren
Kennisland voert deze ondersteuning ‘actielerend’ uit voor Samen Sterk Eemland, een samenwerkingsverband++Samen Sterk EemlandDit project in Woudenberg is een vervolg op ons actieonderzoek ‘Sociale innovatie voor betere zorg in de regio Eemland’. dat op regionaal niveau werkt aan het toekomstbestendig maken van zorg en ondersteuning. Woudenberg ligt in de regio Eemland. Actieleren houdt in dit geval in dat we de ontwikkeling van het steunsysteem verder helpen en tegelijkertijd leren wat hierin werkt en wat niet. Hoewel er al verschillende steunsystemen bestaan, blijft het inrichten ervan afhankelijk van de context en van de karakteristieken van een gemeenschap. Wat leren we hiervan? De basis is dat het steunsysteem het netwerk van alle mensen en partijen die al maatschappelijk actief zijn erkent, verstevigt en verbindtDe basis is dat het steunsysteem het netwerk van alle mensen en partijen die al maatschappelijk actief zijn erkent, verstevigt en verbindt formele zorg en welzijnsorganisaties. met formele zorg en welzijnsorganisaties. Uiteindelijk zal het steunsysteem er in elke gemeente anders uit gaan zien. Kennisland brengt in Woudenberg de do’s en don’ts in kaart, zodat andere gemeenten daar weer van kunnen profiteren.
Grote besparingen, maar eerst investeren
Een steunsysteem is een van de fundamenten die nodig zijn voor de beweging naar ‘passende zorg’++Passende zorgPassende zorg is een aanpak om ervoor te zorgen dat iedereen ook in de toekomst goede zorg kan krijgen.. Het Integraal Zorgakkoord (IZA) beschrijft een betere samenwerking tussen formele en informele zorg als een goede manier om het tekort aan mensen en geld in de zorg het hoofd te bieden. De kosten gaan wel voor de baten uit en daarom moeten er middelen komen om dit steunsysteem goed met elkaar neer te zetten. Op de lange termijn zal dit grote besparingen opleveren voor het zorgbudget en de inzet van formele zorg.
Als je dit interessant vindt, dan waarschijnlijk ook:
- Betrokken KL'ers
- Ferry Nagel fn@kl.nl
- Nina Sandford ns@kl.nl