Open overheid in de praktijk: lessen en aanbevelingen
Twee bewegingen kwamen in dit leerprogramma bij elkaar: enerzijds Nederlandse overheden die zich inzetten voor openheid van beleid en hun handelen rond complexe vraagstukken; anderzijds de ‘warmtetransitie’ waaraan 31 gemeenten en vele netbeheerders, provincies en maatschappelijke organisaties zich committeerden in de Green Deal Aardgasvrije Wijken. Met vijf van hen stelden én beantwoordden we de vraag: Hoe kunnen gemeenten open handelen te midden van de transitie naar aardgasvrije wijken?
- Betrokken KL'ers
- Tessa de Geus
- Thijs van Exel
Van mei tot oktober 2017 organiseerde KL het leerprogramma ‘Open Overheid in de Praktijk – Aardgasvrije wijken’++Open Overheid in de Praktijk – Aardgasvrije wijkenLees hier meer over dit project. . Deze warmtetransitie raakt aan de rol van de overheid, maar ook aan bedrijven, het maatschappelijk middenveld en inwoners. ‘Openoverheidsprincipes’++Open OverheidBekijk voor meer informatie over ervaringen in overheidsprincipes de website van het Leer- en Expertisepunt Open Overheid. dragen eraan bij deze transitie goed vorm te geven. Kennisland begeleidde vijf gemeenten uit de Green Deal Aardgasvrije Wijken bij dit proces aan de hand van een leerprogramma. Deze publicatie brengt de lessen en inzichten samen en dient als gids als je zelf met de principes aan de slag wil.
In het programma kregen vijf gemeenten een introductie in en ondersteuning bij het toepassen van openoverheidsprincipes in hun eigen lokale context en leerden zij tegelijkertijd van elkaars perspectieven en aanpak. Deze publicatie vat dit traject samen in enkele bondige lessen en geeft inzichten in de sociale kant van een door politiek en technologie gedomineerd discours. De publicatie vormt, samen met de eerder gepubliceerde reader++ReaderDe reader ondersteunt gemeenten die een start willen maken met deze principes. Bekijk de reader hier.
, een bruikbare gids voor werken met openoverheidsthema’s rond een complexe transitie.
In dit rapport vind je de belangrijkste opbrengsten, die we zoveel mogelijk thematisch bundelen, de openoverheidsprincipes van het Leer- en Expertisepunt Open Overheid (LEOO) volgend. In het hoofdstuk over Open Contact gaan we in op een vaak ervaren barrière die het open contact in de weg ligt: de reflex om eerst ‘zeker te willen weten’ voordat een gesprek kan worden gevoerd. In het daaropvolgende hoofdstuk gaan we in op OpIn het programma kregen vijf gemeenten een introductie in en ondersteuning bij het toepassen van openoverheidsprincipes in hun eigen lokale context en leerden zij tegelijkertijd van elkaars perspectieven en aanpak.en Aanpak en Open Verantwoording. De centrale vraag hier was hoe krijgen we grip op wat we juist wel of niet doen, hoe en wanneer? Zo krijgen gemeenten steeds vaker te maken ‘nieuwe’ rollen zoals bijvoorbeeld de netwerkende en de responsieve rol++Netwerkende en responsieve rol van gemeentenDe Nederlandse School voor Openbaar Bestuur heeft de mogelijke rollen van de overheid in een kwadrant gevat. Dit staat verwerkt in het rapport (op pagina 12 e.v.) en op de website van de NSOB. In deze warmtetransitie is het belangrijk bewust te zijn van de verschillende rollen. Bewust kunnen variëren in de rollen die je als overheid neemt is een belangrijke vaardigheid voor gemeenten, willen ze deze transities (en andere) laten slagen. – maar wat betekent dat in de praktijk? In dit hoofdstuk beschrijven we waar het venijn zit en waar erkenning en ondersteuning nodig zijn. We verbinden Open Verantwoording hieraan, omdat blijkt dat de worsteling vaak iets heeft van een balancing act tussen een open rolneming overwegen, en tegelijkertijd antwoord willen hebben en verantwoording willen afleggen over je besluiten. Het (compacte) deel over open data draait om het beschikbaar stellen van data om inwoners te activeren in het proces en is in feite een exercitie in ‘je kwetsbaar opstellen’. Tot slot doen we enkele aanbevelingen, waarover we uiteraard graag in gesprek blijven gaan met de gemeenten en het LEOO.
Heb je zelf ideeën of vragen hierover? We komen graag met je in gesprek!
Download de reader:
