Magazine Aardgasvrij wonen: wat helpt bewoners en wat houdt hen tegen?
Het programma Aardgasvrije wijken loopt nu twee jaar, maar er zijn nog maar 206 woningen aardgasvrij gemaakt. Ook op andere plekken in het land zijn bewoners(groepen) enthousiast aan de slag gegaan met het verduurzamen en aardgasvrij maken van hun woning, maar blijkt de transitie ingewikkeld. Waarom gaat het zo traag? Wat houdt bewoners tegen en wat kunnen overheden en publieke organisaties beter doen om hen te helpen? Aan de hand van verhalen en ervaringen van bewoners geven we in dit magazine praktische handvatten en inzichten die relevant zijn voor alle professionals en organisaties die aan de energietransitie werken.
- Betrokken KL'ers
- Dave van Loon dl@kl.nl
De ambitie om in 2050 aardgasvrij en energieneutraal te wonen stelt Nederland voor een grote uitdaging. Vanaf 2021 wil de overheid dat 30.000 tot 50.000 bestaande woningen per jaar aardgasvrij gemaakt worden. Een hele uitdaging: onlangs bleek uit een inventarisatie van de Volkskrant dat binnen het programma Aardgasvrije wijken dat nu twee jaar loopt, slechts 206 woningen van het aardgas af zijn.
Het aardgasvrij maken van bestaande bebouwing begint bij mensen, bij bewoners. Wat zet bewoners aan om hun huis wel of niet aardgasvrij te maken? Wat maakt dat mensen willen én kunnen meedoen in de warmtetransitie? Vorig jaar deed Kennisland hier onderzoek naar in opdracht van het Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving. Naast Kennisland deden ook drie andere bureaus onderzoek. Uit de verschillende onderzoeken is een aantal overlappende inzichten naar voren gekomen. Omdat we het belangrijk vonden deze inzichten breder te verspreiden, sloegen we de handen ineen om samen een magazine te maken waarin we onze lessen en aanbevelingen op een laagdrempelige manier voor het voetlicht brengen.
Verhalen en ervaringen centraal
De verhalen en ervaringen van bewoners staan centraal in dit magazine. Wat motiveert hen om zelf het initiatief te nemen om aardgasvrij te gaan wonen? Waar lopen zij tegenaan? Wat weerhoudt hen ervan? De overwegingen van bewoners relateren we aan het begrip empowerment: de mate waarin bewoners in staat zijn om een relatief complex besluit als aardgasvrij wonen te nemen en te realiseren. Elementen die bijdragen aan empowerment++EmpowermentDrift heeft in dit onderzoek de theorie van empowerment gekoppeld aan participatie in aardgasvrije wijken. deze theorie stond aan de basis van ons onderzoek. Lees meer Drift maakte bovendien samen met het OFL een podcast over empowerment, waarin ze onder meer in gesprek gaan met KL’er Dave van Loon. zijn bijvoorbeeld: toegang tot informatie, geld of sociale netwerken en het vermogen en de bereidheid om deze middelen in te zetten.
De inzichten die wij in dit magazine delenOpvallend in de vier onderzoeken is dat vrijwel alle respondenten aangeven dat zij zich niet altijd gesterkt voelen door acties en beleid van gemeenten, rijksoverheid, energieleveranciers of woningbouwcorporaties. zijn relevant voor professionals en organisaties die aan de energietransitie werken. We geven niet alleen een kijkje in de beweegredenen en het realisatievermogen van bewoners, maar leveren ook concrete handvatten om de communicatie met en participatie van bewoners bij de energietransitie effectiever te maken.
Overheden en publieke organisaties kunnen bewoners beter helpen
Opvallend in de vier onderzoeken is dat vrijwel alle respondenten aangeven dat zij zich niet altijd gesterkt voelen door acties en beleid van gemeenten, rijksoverheid, energieleveranciers of woningbouwcorporaties. Hier is dus nog een wereld te winnen! We eindigen het magazine daarom met praktische aanbevelingen voor overheden en publieke organisaties. Lokale overheden en transitiepartners kunnen hiermee hun voordeel doen om bewoners te helpen zelf een rol te pakken in de energietransitie, waardoor die mogelijk sneller kan verlopen.
Ook werpt het de vraag op wat gemeenten, woningbouwcorporaties en andere professionals kan helpen om een betere ondersteunende rol te spelen in de energietransitie. We nodigen iedereen dan ook uit om met ons in gesprek te gaan over wat er nodig is om professionals te empoweren zodat zij nog beter in staat zijn om bewoners te steunen bij de transitie naar aardgasvrij wonen. Neem voor meer informatie contact op met Dave van Loon via dl@kl.nl.
Download het magazine
